बाजारातील नियामक संस्था सेबी (SEBI) ने सामान्य जनतेला 'डिजिटल गोल्ड' उत्पादनांमध्ये गुंतवणूक करण्याबाबत गंभीर इशार दिला आहे. सेबीने स्पष्ट केले की अनेक डिजिटल/ऑनलाइन प्लॅटफॉर्मद्वारे ऑफर केली जाणारी ही उत्पादने सेबीच्या नियामक कक्षेत येत नाहीत आणि त्यामध्ये गुंतवणूक करणे जोखिमेचे ठरू शकते.



सेबीची मुख्य कारणे आणि इशारासेबीच्या निरीक्षणानुसार, काही ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म फिजिकल गोल्डचा पर्याय म्हणून 'डिजिटल गोल्ड' किंवा 'ई-गोल्ड उत्पादनांमध्ये' गुंतवणुकीची जाहिरात करत आहेत. तसेच, नियामक संस्थेने या उत्पादनांची कायदेशीर स्थिती आणि त्यातील धोके स्पष्ट केले आहेत:



नियंत्रण क्षेत्राबाहेर : ही डिजिटल गोल्ड उत्पादने ना 'सिक्युरिटीज' म्हणून अधिसूचित आहेत, ना कमोडिटी डेरिव्हेटिव्ह म्हणून नियंत्रित आहेत. यामुळे ती पूर्णपणे सेबीच्या अधिकार क्षेत्राबाहेर (Outside SEBI's Jurisdiction) काम करतात.



गुंतवणूकदार सुरक्षा नाही : सिक्युरिटीज बाजारात उपलब्ध असलेली कोणतीही गुंतवणूकदार संरक्षण यंत्रणा (Investor Protection Mechanism) या डिजिटल गोल्ड उत्पादनांना लागू होत नाही.



संभाव्य धोके : अशा उत्पादनांमध्ये गुंतवणूक केल्यास गुंतवणूकदारांना काउंटरपार्टी (Counterparty) आणि कार्यान्वयन (Operational) धोक्यांना तोंड द्यावे लागू शकते.



सोन्यात गुंतवणुकीचे नियमनाअंतर्गत पर्यायसेबीने हे देखील स्पष्ट केले आहे की सोन्यात आणि सोन्याशी संबंधित साधनांमध्ये गुंतवणुकीसाठी त्यांनी आधीच अनेक नियमनाच्या अंतर्गत असलेले पर्याय उपलब्ध केले आहेत. हे पर्याय सेबीच्या नियामक चौकटीत येतात आणि त्यामध्ये सेबी-नोंदणीकृत (SEBI-Registered) मध्यस्थांमार्फत (Intermediaries) गुंतवणूक करणे सुरक्षित आहे.

• म्युच्युअल फंड्सद्वारे सादर केले जाणारे गोल्ड एक्सचेंज ट्रेडेड फंड्स (Gold ETFs).
• स्टॉक एक्सचेंजवर व्यापार करण्यायोग्य इलेक्ट्रॉनिक गोल्ड रिसीट्स (EGRs).
• एक्सचेंज ट्रेडेड कमोडिटी डेरिव्हेटिव्ह कॉन्ट्रॅक्ट्स.

गुंतवणूकदारांसाठी सेबीचा सल्लासेबीने रिटेल गुंतवणुकदारांना स्पष्ट सल्ला दिला आहे की, सोन्यात गुंतवणूक करण्यासाठी त्यांनी फक्त सेबी-नियंत्रित उत्पादनांचाच वापर करावा. अनोंदणीकृत आणि अनियंत्रित (Unregulated) उत्पादनांमध्ये गुंतवणूक करणाऱ्या गुंतवणूकदारांना कोणत्याही प्रकारची फसवणूक (Fraud) किंवा डिफॉल्ट (Default) झाल्यास नियामक सुरक्षेचा (Regulatory Protection) फायदा मिळणार नाही.