व्हेंटिलेटरचा शोध कुणी आणि कधी लावला? त्याआधी उपचार कसे केले जात होते?
esakal November 16, 2025 04:45 PM

ventilator

व्हेंटिलेटर

जरा कल्पना करा, जर एखाद्या रुग्णाचा श्वास थांबला आणि जवळ व्हेंटिलेटर नसेल तर काय होईल? आज एक मशीन एखाद्या व्यक्तीचे प्राण वाचवू शकते.

ventilator

साधनांचा वापर

तर एक काळ असा होता जेव्हा डॉक्टर कोणत्याही तंत्रज्ञानाशिवाय केवळ त्यांच्या अनुभवाचा आणि काही सोप्या साधनांचा वापर करून मृत्यूला हरवत असत.

ventilator

वैद्यकीय

व्हेंटिलेटरचा शोध हा वैद्यकीय जगातील सर्वात मोठ्या क्रांतींपैकी एक होता. परंतु त्यापूर्वी वापरल्या जाणाऱ्या उपचार पद्धतींबद्दल जाणून तुम्हाला आश्चर्य वाटेल.

ventilator

आधुनिक वैद्यकशास्त्राचा कणा

आज, व्हेंटिलेटर हे आधुनिक वैद्यकशास्त्राचा कणा बनले आहेत. कोविड-१९ साथीच्या काळात असो किंवा गंभीर अपघातानंतर, व्हेंटिलेटर ही अशी यंत्रे आहेत जी लोकांना मृत्यूच्या दारातून वाचवतात.

ventilator

श्वास

पण प्रश्न असा उद्भवतो, जेव्हा या यंत्रांनी श्वास घेणे बंद केले किंवा फुफ्फुसे निकामी झाली तेव्हा लोक कसे वाचले? २० व्या शतकापूर्वी, व्हेंटिलेटरसारखे कोणतेही उपकरण नव्हते.

ventilator

मॅन्युअल श्वास

तेव्हा डॉक्टर मॅन्युअल रेस्पिरेसन किंवा मॅन्युअल श्वास घेण्याच्या तंत्रांचा वापर करत असत. या तंत्रात, डॉक्टर किंवा परिचारिका रुग्णाच्या फुफ्फुसात हवा फुंकण्यासाठी तोंड किंवा विशेष नळीचा वापर करत असत.

ventilator

बेलो तंत्र

याला तोंडातून तोंड फिरवून पुनरुत्थान करण्याची पद्धत किंवा बेलो तंत्र असे म्हणतात. बेलो तंत्रात एक लहान पंप किंवा चामड्याची पिशवी दाबून रुग्णाच्या फुफ्फुसात हवा भरली जात असे.

ventilator

फुफ्फुस

ही पद्धत मर्यादित काळासाठीच काम करत असे आणि कधीकधी जास्त दाबामुळे फुफ्फुस फुटण्याचा धोकाही असायचा. व्हेंटिलेटरची खरी कहाणी १९२८ मध्ये सुरू होते.

ventilator

फिलिप ड्रिंकर

जेव्हा अमेरिकन शास्त्रज्ञ फिलिप ड्रिंकर आणि लुईस अगासीझ शॉ यांनी पहिले "लोखंडी फुफ्फुस" तयार केले. ते एक मोठे धातूचे सिलेंडर होते जे रुग्णाला मानेपर्यंत धरून ठेवत असे.

ventilator

छातीचा विस्तार

या यंत्राने बाह्य दाबाचा वापर करून रुग्णाच्या छातीचा विस्तार आणि आकुंचन करून श्वास घेण्यास मदत केली. या यंत्राने पहिल्यांदाच जगाला दाखवून दिले की एखादी यंत्र मानवी श्वासोच्छ्वास करू शकते.

ventilator

पॉझिटिव्ह प्रेशर व्हेंटिलेटर

त्यानंतर १९५० च्या दशकात "पॉझिटिव्ह प्रेशर व्हेंटिलेटर" वापरण्यात आले. ज्याने फुफ्फुसांच्या कार्याला चालना देण्यासाठी रुग्णाच्या फुफ्फुसांमध्ये थेट हवा इंजेक्ट केली.

ventilator

ऑपरेशन थिएटर

या यंत्रांमुळे आयसीयू आणि ऑपरेशन थिएटरचे रूपच बदलून गेले आहे. कोविड-१९ महामारीच्या काळात, जेव्हा जगभरातील रुग्णांना श्वास घेण्यास त्रास होऊ लागला.तेव्हा व्हेंटिलेटरने लाखो लोकांचे जीव वाचवले.

ventilator

जादूची यंत्रे

परंतु हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे की व्हेंटिलेटर ही जादूची यंत्रे नाहीत. जर एखाद्या रुग्णाची स्थिती गंभीर असेल तर ते फक्त थोड्या काळासाठी शरीरात ऑक्सिजन पोहोचवण्यास मदत करतात.

ventilator

डॉक्टर

कधीकधी, रुग्णाचे शरीर मशीनवर अवलंबून राहते, ज्यामुळे डॉक्टरांना ते कधी काढायचे हे ठरवावे लागते. आजचे व्हेंटिलेटर स्मार्ट तंत्रज्ञानाने सुसज्ज आहेत.

ventilator

एआय सपोर्ट

ज्यामध्ये सेन्सर्स, डिजिटल डिस्प्ले आणि एआय सपोर्ट यांचा समावेश आहे. ही मशीन्स रुग्णाच्या श्वासोच्छवासाच्या पद्धती वाचतात आणि स्वतःला समायोजित करतात.

Exit Poll

येथे क्लिक करा एक्झिट पोल करण्यासाठी किती पैसे खर्च होतात?
© Copyright @2025 LIDEA. All Rights Reserved.