दिल्ली-एनसीआरमधील एअर क्वालिटी इंडेक्स (AQI) अनेक वेळा 500 च्या धोकादायक पातळीपर्यंत पोहोचला आहे. हवेतील सूक्ष्म कण (PM2.5 आणि PM10) आरोग्यासाठी गंभीर धोका बनतात तेव्हा ही परिस्थिती 'सर्वात गंभीर' श्रेणीत येते. अशा वेळी बाहेर जाताना मास्क घालणे अनिवार्य मानले जाते, पण कोणता मास्क खरंच फुफ्फुसांना प्रदूषणापासून वाचवू शकतो आणि कोणता मास्क केवळ दिखाव्यासाठी काम करतो हा प्रश्न आहे.

AQI 500 ची तीव्रता

जेव्हा AQI 500 वर पोहोचतो तेव्हा हवेतील लहान प्रदूषक इतके प्राणघातक बनतात की ते थेट फुफ्फुसापर्यंत पोहोचतात आणि श्वास घेण्याच्या क्षमतेवर परिणाम करतात. यामुळे थकवा, खोकला, घशाची जळजळ, डोळ्यांना खाज सुटणे आणि गंभीर प्रकरणांमध्ये, श्वास घेण्यास त्रास होणे यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात.

कोणता मुखवटा सर्वात प्रभावी आहे?

तज्ञांच्या मते, केवळ मास्क घालणे पुरेसे नाही. मास्कचा प्रकार, फिट आणि गाळण्याची क्षमता हे किती प्रभावी आहे हे ठरवते:

N95 / KN95 मुखवटा
हे मुखवटे PM2.5 आणि PM10 सारख्या लहान प्रदूषक कणांना सुमारे 95% अवरोधित करतात. चेहऱ्यावर योग्य फिटिंग घातल्यास ते अत्यंत प्रदूषणातही फुफ्फुसांचे संरक्षण करण्यास उपयुक्त ठरतात.

N99/N100 मास्क
या मास्कमध्ये गाळण्याची क्षमता आणखी जास्त असते, म्हणजे ते सुमारे 99% ते 100% लहान प्रदूषक कणांना ब्लॉक करतात. अत्यंत प्रदूषणाच्या परिस्थितीत हे मुखवटे सर्वात सुरक्षित पर्याय मानले जातात.

सर्जिकल आणि कापड मुखवटे
हे मुखवटे मोठ्या धुळीचे कण आणि जीवाणू रोखण्यात मदत करू शकतात, परंतु सूक्ष्म PM2.5 फिल्टर करू शकत नाहीत. म्हणून, AQI 500 सारख्या परिस्थितीत, त्यांना फक्त अतिरिक्त संरक्षण म्हणून विचारात घ्या, मुख्य संरक्षणासाठी त्यांच्यावर अवलंबून राहू नका.

मास्क वापरताना लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी

मास्कचा योग्य आकार आणि फिटिंग सुनिश्चित करा, जेणेकरून हवा कोणत्याही जागेतून प्रवेश करू शकणार नाही.

गलिच्छ किंवा ओला मास्क वापरू नका, तो नियमितपणे बदला.

लहान मुले, वृद्ध आणि श्वसनाचे आजार असलेल्या लोकांसाठी घरी राहणे सुरक्षित आहे.

एअर प्युरिफायर आणि योग्य वेंटिलेशन याच्या जोडीने मास्कचा वापर अधिक प्रभावी ठरतो.

हे देखील वाचा:

टीव्हीचा सर्वात आवडता चेहरा, शिल्पा शिंदेचं भाभी जी घर पर हैं मधून पुनरागमन