भारतीय अन्न महामंडळाच्या मर्यादित क्षमतेमुळे, सरकारी एजन्सी शेतकऱ्यांकडून अन्न पिके घेण्यास सक्षम नाहीत ज्यामुळे पंजाब आणि हरियाणामध्ये आंदोलने झाली. आता, FCI मजबूत करण्यासाठी, मोदी सरकारने चालू आर्थिक वर्षासाठी त्याच्या खेळत्या भांडवलासाठी 10,700 कोटी रुपयांचे इक्विटी इन्फ्युजन मंजूर केले.
महाराष्ट्र आणि झारखंडमध्ये प्रचार जोरात सुरू असतानाही हा निर्णय घेतला जातो. FCI बळकट करण्याच्या बातम्यांचा सकारात्मक परिणाम या मतदानाप्रत असलेल्या राज्यांतील शेतकऱ्यांवर होण्याची शक्यता आहे.
आर्थिक घडामोडींच्या मंत्रिमंडळ समितीने मंजूर केलेल्या निर्णयाचा उद्देश “कृषी क्षेत्राला चालना देणे आणि शेतकरी कल्याण सुनिश्चित करणे” आहे.
हे धोरणात्मक पाऊल शेतकऱ्यांना समर्थन देण्यासाठी आणि भारताची कृषी अर्थव्यवस्था मजबूत करण्यासाठी सरकारची दृढ वचनबद्धता दर्शवते, असे अधिकृत निवेदनात म्हटले आहे.
सध्याच्या निर्णयाचे अर्थशास्त्र स्पष्ट करताना, अधिकाऱ्यांनी स्पष्ट केले की FCI ने 1964 मध्ये 100 कोटी रुपयांचे अधिकृत भांडवल आणि 4 कोटी रुपयांच्या इक्विटीसह प्रवास सुरू केला. गेल्या काही वर्षांमध्ये, FCI च्या कामकाजात अनेक पटींनी वाढ झाली ज्यामुळे अधिकृत भांडवल रु. वरून वाढले. 11,000 कोटी ते रु. फेब्रुवारी 2023 मध्ये 21,000 कोटी.
“FCI ची इक्विटी रु. होती. आर्थिक वर्ष 2019-20 मध्ये 4,496 कोटी जी वाढून रु. 2023-24 या आर्थिक वर्षात 10,157 कोटी. आता, भारत सरकारने रु.ची महत्त्वपूर्ण रक्कम मंजूर केली आहे. FCI साठी 10,700 कोटी, ज्यामुळे ते आर्थिकदृष्ट्या मजबूत होईल आणि त्याच्या परिवर्तनासाठी घेतलेल्या पुढाकारांना मोठी चालना मिळेल,” मंत्रिमंडळाच्या निवेदनात म्हटले आहे.
“इक्विटीचे ओतणे हे FCI ची कार्यक्षमता प्रभावीपणे पूर्ण करण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. FCI निधीच्या गरजेच्या अंतराशी जुळण्यासाठी अल्प मुदतीच्या कर्जाचा अवलंब करते. हे ओतणे व्याजाचा भार कमी करण्यास मदत करेल आणि शेवटी भारत सरकारची सबसिडी कमी करेल,” असे निवेदनात म्हटले आहे.
किमान आधारभूत किमतीवर (MSP) अन्नधान्याची खरेदी, धोरणात्मक अन्नधान्याचा साठा राखणे, कल्याणकारी उपायांसाठी अन्नधान्याचे वितरण आणि बाजारातील अन्नधान्याच्या किमती स्थिर करणे याद्वारे अन्न सुरक्षा सुनिश्चित करण्यात FCI महत्त्वाची भूमिका बजावते.