नवी दिल्ली :- कधीकधी डोळ्यांसमोर काळे डाग किंवा डोळा फ्लोटर दिसणे हा आजार नसून एक सामान्य स्थिती आहे जी अनेक कारणांमुळे उद्भवू शकते आणि कोणालाही होऊ शकते. परंतु जर ते खूप वाढू लागले तर डोळ्यांची तपासणी करणे आवश्यक आहे कारण काही प्रकरणांमध्ये ते काही आजार किंवा समस्येचे लक्षण देखील असू शकते.

डोळा फ्लोटर्स हा आजार नसून रोगाचे लक्षण असू शकते

डोळ्यांवर तरंगणाऱ्या डागांना फ्लोटर्स म्हणतात. हे लहान ठिपके, ठिपके, रेषा, वर्तुळे किंवा कोळ्याच्या जाळ्यांसारखे दिसतात. तुम्हाला कधी वाटले आहे की एखादी गोष्ट पाहताना अचानक तुमच्या डोळ्यासमोर काळे किंवा राखाडी डाग तरळू लागले? बरेच लोक या स्थितीला सामान्यपणे बोलक्या भाषेत डोळ्यांसमोर येणारे डास म्हणतात. पण वैद्यकीय शास्त्राच्या भाषेत डोळ्यांसमोर दिसणारे हे डाग किंवा आकार यांना 'आय फ्लोटर्स' म्हणतात. तज्ञांच्या मते, ही एक अतिशय सामान्य प्रक्रिया आहे आणि जवळजवळ प्रत्येक व्यक्तीला कधीकधी असे वाटते.

'आय फ्लोटर्स' हा प्रत्यक्षात डोळ्यांचा आजार नसून डोळ्यांशी संबंधित एक सामान्य क्रिया आहे. परंतु जर एखाद्या व्यक्तीला डोळा फ्लोटर्स जास्त दिसू लागला तर डॉक्टर त्याला डोळा तपासणी करून घेण्याचा सल्ला देतात कारण काही प्रकरणांमध्ये हे काही आजार किंवा समस्येचे लक्षण देखील असू शकते.

'आय फ्लोटर्स' म्हणजे काय?

नवी दिल्लीतील नेत्ररोग तज्ज्ञ डॉ. नुपूर जोशी सांगतात की डोळ्यांमध्ये 'आय फ्लोटर्स' दिसणे ही अतिशय सामान्य प्रक्रिया आहे. खरं तर, बऱ्याच वेळा जेव्हा आपण पांढऱ्या किंवा हलक्या रंगाची भिंत, कोरा कागद, संगणकाचा रिकामा पडदा किंवा टीव्ही स्क्रीन, निळे निरभ्र आकाश किंवा तसं काहीही पाहत राहतो, तेव्हा अपवर्तित प्रकाश थोडासा तेजस्वी आणि स्थिर असतो. आपण डोळ्यांत दृष्टी पाहतो. कधीकधी लहान काळे किंवा राखाडी डाग, धागे, ठिपके किंवा कोळ्याच्या जाळ्यासारखे आकार रुग्णाच्या समोर दिसू लागतात. पण या डागांकडे थोडं नीट पाहण्याचा प्रयत्न केला तर काही क्षणातच ते स्वतःच नाहीसे होतात.

कारण

डॉ. नुपूर जोशी म्हणतात की 'आय फ्लोटर्स' साधारणपणे अजिबात हानिकारक नसतात आणि वाढत्या वयाबरोबर ते अधिक दिसू शकतात. किंबहुना, जसजसे वय वाढत जाते, तसतसे आपल्या डोळ्यातील एक जेल सारखा पदार्थ व्हिट्रियस नावाचा पदार्थ हळूहळू द्रव स्वरूपात बदलू लागतो. या प्रक्रियेत, काही लहान कण किंवा आकार तयार होऊ लागतात, जे आपल्या डोळ्यांमध्ये तात्पुरते डाग म्हणून दिसू लागतात.

जरी ते कोणत्याही वयात दिसू शकतात, परंतु 60-70 वर्षे आणि त्याहून अधिक वयाच्या प्रत्येकाला काही प्रमाणात फ्लोटर्स असतात. काहीवेळा हे डोळयातील पडदा किंवा त्याच्याशी संबंधित कोणत्याही समस्येमुळे, संसर्गामुळे किंवा डोळ्यांना सूज आल्याने देखील होऊ शकते. याशिवाय मायोपिया, मधुमेह, पीव्हीडी, विट्रीयस हेमरेज, सिफिलीस, टीबी, कोलेजन व्हॅस्कुलर डिसीज, किंवा नुकतीच शस्त्रक्रिया झालेल्या किंवा अपघातामुळे किंवा इतर कोणत्याही कारणाने मृत्यू झालेल्या लोकांचा समावेश आहे. 'आय फ्लोटर्स' डोळ्यांना कोणत्याही दुखापतीचा सामना करत असलेल्या लोकांना त्रास देऊ शकतात.

निश्चितपणे चाचणी घ्या

डॉ. नुपूर म्हणतात की वाढत्या वयाचा अपवाद वगळता, बहुतेक प्रकरणांमध्ये, 'आय फ्लोटर्स' काही काळानंतर बरे होऊ लागतात कारण व्यक्तीची स्थिती सुधारते. असो, डोळा फ्लोटर्स पाहण्याच्या क्षमतेवर परिणाम करत नाहीत परंतु त्यात तात्पुरता अडथळा निर्माण करतात. म्हणूनच लोक सामान्यतः डोळा फ्लोटर्सकडे दुर्लक्ष करतात. परंतु जर हे डाग वारंवार तुमच्या दृष्टीमध्ये व्यत्यय आणत असतील किंवा फ्लोटर्सची संख्या अचानक वाढली असेल किंवा अचानक चमकणारे दिवे दिसू लागले तर ते रेटिनल डिटेचमेंट सारख्या स्थितीचे लक्षण असू शकते, ज्यामध्ये तुम्ही ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. ते आवश्यक आहे.

वास्तविक, डोळ्यांच्या तपासणीद्वारे, डॉक्टर हे पाहू शकतात की फ्लोटर्स सामान्य आहेत की काही आरोग्य समस्यांचे लक्षण आहे. याशिवाय, सामान्य परिस्थितीत या समस्येवर कोणत्याही उपचाराची आवश्यकता नसते. पण जर काही कारणास्तव ही समस्या एखाद्या व्यक्तीमध्ये वाढू लागली, तर डॉक्टर विट्रेक्टोमी किंवा लेझर थेरपी करण्याचा सल्ला देतात. जरी हे अत्यंत दुर्मिळ प्रकरणांमध्ये घडते.

डोळा फ्लोटर्सपासून मुक्त होण्याचे मार्ग
डॉ. नुपूर सांगतात की, डोळ्यांच्या फ्लोटर्समुळे अनेकांना अस्वस्थता जाणवते. ज्या लोकांना या समस्येचा सामना करावा लागतो किंवा वृद्ध लोक काही प्रक्रियेच्या मदतीने आणि काही सावधगिरीचा अवलंब करून डोळ्याच्या फ्लोटर्सचा सामना करू शकतात. त्यातील काही खालीलप्रमाणे…
स्वतःचे लक्ष विचलित करण्याचा प्रयत्न करा – जेव्हा आपण आकाश किंवा पांढरी भिंत यासारख्या प्रकाशावर लक्ष केंद्रित करतो तेव्हा फ्लोटर्स सहसा दिसतात. स्वतःला विचलित करण्यासाठी, आपण गडद किंवा रंगीत पृष्ठभाग पाहू शकता.

पापण्या वेगाने हलवा – डोळे

डोळा फ्लोटर्सपासून मुक्त होण्याचे मार्ग
डॉ. नुपूर सांगतात की, डोळ्यांच्या फ्लोटर्समुळे अनेकांना अस्वस्थता जाणवते. ज्या लोकांना या समस्येचा सामना करावा लागतो किंवा वृद्ध लोक काही प्रक्रियेच्या मदतीने आणि काही सावधगिरीचा अवलंब करून डोळ्याच्या फ्लोटर्सचा सामना करू शकतात. त्यातील काही खालीलप्रमाणे…
स्वतःचे लक्ष विचलित करण्याचा प्रयत्न करा – जेव्हा आपण आकाश किंवा पांढरी भिंत यासारख्या प्रकाशावर लक्ष केंद्रित करतो तेव्हा फ्लोटर्स सहसा दिसतात. स्वतःला विचलित करण्यासाठी, आपण गडद किंवा रंगीत पृष्ठभाग पाहू शकता.

पापण्या वेगाने हलवा – डोळे डावीकडे आणि उजवीकडे किंवा वर आणि खाली हलवण्यामुळे फ्लोटर्सचे लक्ष कमी होऊ शकते. यामुळे, फ्लोटर्स काचेच्या जेलसह फिरतात आणि दृष्टीआड होतात.

तुमच्या खाण्याच्या सवयींकडे लक्ष द्या – संतुलित आहार आणि हिरव्या भाज्या खाल्ल्याने डोळ्यांचे आरोग्य सुधारते. हे फ्लोटर्स कमी करण्यास मदत करते.

नियमित चाचण्या- फ्लोटर्स वाढत असल्यास किंवा चमकणारे दिवे यांसारखी इतर लक्षणे दिसत असल्यास, वेळोवेळी डोळ्यांची तपासणी करत रहा.

पोस्ट दृश्ये: 145