दही हा आपल्या रोजच्या आहाराचा महत्त्वाचा भाग आहे. पोषणमूल्यांनी भरलेले दही आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे. बाजारातील दही सहज मिळते, पण घरी बनवलेले दही अधिक स्वादिष्ट, शुद्ध आणि पौष्टिक असते. मात्र, घरी दही बनवताना घट्टपणा आणि गोडसरपणा मिळवणे थोडेसे कठीण वाटते. यासाठी आज आम्ही तुम्हाला एकदम सोपी आणि पारंपरिक पद्धत सांगत आहोत. या पद्धतीचे रहस्य आपल्या आजीच्या स्वयंपाकघरात दडलेले आहे.
दही घट्ट आणि गोड बनवण्यासाठी साहित्य:1. दूध - 1 लिटर (पूर्ण क्रीम असलेले)
2. दही- 1-2 चमचे (स्टार्टर म्हणून)
3. साखर - 1-2 चमचे (ऐच्छिक, गोडसरपणा हवा असल्यास)
घट्ट आणि गोड दही बनवण्याची पद्धत:1. दूध उकळा आणि घट्ट करा
सर्वप्रथम, गॅसवर एका पातेल्यात दूध उकळायला ठेवा. दुधाला चांगले उकळा आणि थोडे आटवा. यामुळे दूध घट्ट होईल आणि दह्याचा पोतही दाट होईल. दूध आटवल्यामुळे त्यातील मलई जास्त प्रमाणात राहते, जी दही घट्ट होण्यासाठी उपयुक्त ठरते.
2. दूध कोमट होऊ द्या
उकळलेले दूध गॅसवरून काढा आणि थोडे थंड होण्यासाठी ठेवा. दूध कोमट म्हणजे अंगाला सोसावे इतके उबदार हवे. खूप गरम दूध असेल तर दही लावले तरी ते नीट लागत नाही.
3. दही मिसळा
दुधात 1-2 चमचे दही घालून नीट मिसळा. दही चांगले मिसळल्यामुळे ते दुधात एकसमान पसरते आणि दही व्यवस्थित लागते.
4. साखर घाला (पर्यायी)
गोडसर दही हवे असल्यास यावेळी 1-2 चमचे साखर घालून नीट हलवा. साखर मिसळल्यामुळे दह्याला नैसर्गिक गोडसर चव येते.
5. पात्र झाकून ठेवा
दही ज्या भांड्यात लावत आहात, त्यावर झाकण ठेवा. भांडे उबदार ठिकाणी 6-8 तास किंवा रात्रभर ठेवा. थंड हवामान असल्यास भांड्याला फडक्याने झाकून ठेवा, ज्यामुळे उष्णता टिकून राहील.
6. थंड ठिकाणी ठेवा
दही तयार झाल्यावर ते फ्रिजमध्ये ठेवा. यामुळे दह्याचा पोत अधिक गुळगुळीत आणि चव उत्तम होईल.
आजीचे खास टिप्स:- घट्ट दुधाचा वापर करा: संपूर्ण क्रीम असलेले दूध वापरल्याने दही घट्ट लागते.
- मातीच्या भांड्याचा वापर करा: दही लावण्यासाठी मातीचे भांडे वापरल्यास त्याला नैसर्गिक स्वाद येतो.
- तापमानावर नियंत्रण ठेवा: दुधाचे तापमान कोमट असले पाहिजे; फार गरम किंवा फार थंड असल्यास दही व्यवस्थित लागत नाही.
- दह्याचा दर्जा चांगला ठेवा: स्टार्टर म्हणून वापरलेले दही ताजे आणि चांगल्या दर्जाचे असणे गरजेचे आहे.
हेही वाचा :४० नंतरही त्वचेला ठेवा तरुण आणि तजेलदार; या सोप्या सवयी लावा
घरी बनवलेले दही केवळ चविष्ट नसते, तर त्यात प्रिझर्व्हेटिव्हज नसल्यामुळे ते आरोग्यासाठी अधिक फायदेशीर असते. दह्याचा नियमित आहारात समावेश केल्याने पचनसंस्था सुधारते, हाडे मजबूत होतात आणि शरीरातील प्रतिकारशक्ती वाढते.
हेही वाचा :Treat Dry Skin : हिवाळ्यात कोरड्या त्वचेसाठी करा 'हे' घरगुती उपाय; त्वचा होईल तजेलदार
घरी घट्ट आणि गोड दही बनवणे कठीण नाही. आजीच्या या सोप्या पद्धतींचा अवलंब करून तुम्ही सहजपणे दाट, गोडसर आणि स्वादिष्ट दही बनवू शकता. ही पद्धत फक्त एक पाककृती नाही, तर आपल्या संस्कृतीचा भाग आहे. तर मग, आजच या पारंपरिक पद्धतीने दही बनवून त्याचा आनंद घ्या.