सद्गुरू

प्रश्न : तमीळमध्ये एक म्हण आहे जिचा अर्थ, ‘खरे बोलून कोणीही स्वतःचा नाश करून घेतला नाही. खोटे बोलून कोणीही चांगले जगू शकला नाही.’ हे खरे आहे का?

सद्गुरू : प्रथम, आपण सत्य आणि असत्य याची व्याख्या करणे आवश्यक आहे. आपण केवळ वस्तुस्थिती सांगण्याच्या संदर्भात शाब्दिक सत्याबद्दल बोलत आहोत, की जीवनपोषक या अर्थाने सत्याबद्दल बोलत आहोत? निश्चितच सत्य जीवनाला पोषण देते. खोटे जीवनाला खाली खेचते. त्या संदर्भात, ही म्हण १०० टक्के खरी आहे; पण जर तुम्ही याकडे शाब्दिक सत्य आणि शाब्दिक असत्य म्हणून पाहिले, तर - वस्तुस्थिती सांगणे हे सर्वकाही नाही. सत्य म्हणजे आत्ता जे आहे त्याचा वास्तविक संदर्भ आणि अर्थ पाहणे. सत्य व्यक्त करून, निश्चितच कोणीही हरवणार नाही. सतत खोटे बोलून, कोणीही समृद्ध होणार नाही.

एखादी अत्यंत जीवन-मरणाची परिस्थिती एखाद्याला खोटे बोलायला भाग पाडू शकते, आणि ते त्यातून सुटू शकतात; पण तुम्ही खोटे बोलणे हे तुमचे तत्त्वज्ञान किंवा सवय बनवली, तर तुम्हाला त्याची किंमत मोजावी लागेल. एका खोट्यासाठी सुद्धा, तुम्हाला किंमत मोजावी लागेल. असत्यावर कोणीही जीवन उभे करू शकत नाही - ते निश्चितच काम करणार नाही.

जेव्हा तुम्ही सतत खोटे बोलत असता, काही काळानंतर, ते तुमच्या मनाला पूर्णपणे विचलित करून टाकेल. जर मी काल काय झाले होते याचा चुकीचा अर्थ लावला नाही, तर मी केवळ वस्तुस्थिती आठवेन. काय घडले होते हे जर मी विसरलो, तर त्यावेळी जवळपास असलेल्या कोणालातरी मी विचारू शकतो. पण मी जाणीवपूर्वक खोटे बोलत असेन, जर मी तुम्हाला आज एक गोष्ट सांगितली, आणि मी उद्या दुसऱ्या कोणाला दुसरी गोष्ट सांगितली, तर परवा मलाच कदाचित माहीत नसेल, की मी तुम्हाला किंवा दुसऱ्या व्यक्तीला नक्की काय सांगितले. खोटे बोलणे तुम्हाला स्वतःमध्ये अस्ताव्यस्त अवस्थेत ठेवते.

तुम्हाला गोष्टी जशा दिसत आहेत, तशा सांगण्यासाठी कोणताही प्रयत्न करावा लागत नाही; त्यासाठी खूप विचारप्रक्रिया लागत नाही. पण एक साधे खोटेसुद्धा सांगण्यासाठी अनावश्यक प्रमाणात विचारप्रक्रिया लागते, जी व्यर्थ आणि दिशाहीन करणारी आहे. तुम्ही खोटे बोलत राहिलात, तर काळानुरूप, तुम्ही जीवनाच्या कोणत्याही पैलूला हाताळण्याच्या मूलभूत क्षमता गमावाल. कधीकधी खोटे बोलून, तुम्हाला एखाद्यावर अयोग्य फायदा मिळू शकतो; पण तुम्ही हा तुमच्या जीवनाचा मार्ग बनवला, तर निश्चितच तुम्हाला त्याची किंमत मोजावी लागेल.