मृत्यू हे मानवी जीवनाचे सर्वात निश्चित सत्य आहे, जे कोणीही टाळू शकत नाही. पण त्याचा दुसरा पैलू, मृत्यू नंतरचे जीवनगूढतेपेक्षा कमी काहीही नाही. मृत्यू नंतर खरोखर जीवन आहे का? आत्मा एका शरीरातून बाहेर पडतो आणि दुसर्‍या शरीराकडे जातो? हे प्रश्न शतकानुशतके मानवी सभ्यतेच्या उत्सुकतेचे केंद्र आहेत. गरुड पुराणासह अनेक शास्त्रवचनांमध्ये त्याचे गूढ तपशील आहेत.
मृत्यू नंतरचे जीवन आत्म्याच्या पहिल्या टप्प्यात त्याच्या शरीरातून बाहेर पडतो आणि बेशुद्ध अवस्थेत जातो. ही परिस्थिती समान आहे जशी जास्त थकवा आल्यानंतर एखाद्याने खोल झोपेत प्रवेश केला आहे. या राज्यात, आत्म्यास स्पष्टपणे काहीही समजत नाही.
काही काळानंतर आत्मा हळूहळू जागरूक होऊ लागतो. ती मेली आहे हे तिला कळत नाही. ती पूर्वीप्रमाणे विचार करते आणि वागते.
मृत्यू नंतरचे जीवन अस्वस्थतेच्या प्रक्रियेतील पुढील टप्पा. आत्मा त्याच्या कुटुंबाला कॉल करतो पण कोणीही त्याचा आवाज ऐकत नाही. त्यालाही पाहू शकत नाही. ही परिस्थिती त्याच्यासाठी खूप वेदनादायक आहे.
आत्मा त्याच्या मृत शरीरावर परत येण्याचा प्रयत्न करतो, परंतु यामडूट्स त्याला थांबवतात. ती वारंवार अपयशी ठरते आणि शेवटी हे मान्य करते की तिचे शरीर यापुढे तिचे शरीर नाही.
मृत्यू नंतरचे जीवन जेव्हा आत्मा त्याच्या कृतींचे मूल्यांकन करण्यास सुरवात करतो तेव्हा आत्म्याचा हा सर्वात भावनिक पैलू आहे. आयुष्यात त्याने केलेले चांगले किंवा वाईट त्याला स्पष्ट दिसू लागते. दु: खाने त्याचे कुटुंब पाहून आत्मा दोषी आहे.
गरुड पुराणाच्या मते, आत्मा 40 दिवसांच्या मृत्यूसाठी पृथ्वीवर भटकत असतो. त्यानंतर यामडूट त्याला यमलोककडे नेतो, जिथे त्याचे वास्तविक मूल्यांकन आहे.
यामराजच्या न्यायाच्या मते, आत्म्याला त्याच्या कर्मांनुसार नवीन जीवन मिळते. कधीकधी ही प्रक्रिया लवकरच होते, कधीकधी आत्म्यास जास्त काळ थांबावे लागते. हे नवीन जीवन प्राणी, पक्षी किंवा माणसाच्या रूपात देखील असू शकते.
काही शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे मृत्यू नंतरचे जीवन एक भ्रम आहे आणि आत्म्यासारखे काहीही नाही. त्याच वेळी, असे बरेच संशोधन झाले आहेत ज्यात मृत्यूच्या जवळ आलेल्या लोकांनी रहस्यमय अनुभव सामायिक केले आहेत – जसे की शरीराच्या वर चढणे, प्रकाशाच्या दिशेने जाणे इ.
सर्व प्रमुख धर्मांमध्ये मृत्यू नंतरचे जीवन संकल्पना सापडली. भगवद् गीता म्हणतात, “आत्मा जन्माला किंवा मृत्यूही नाही.” गरुड पुराणाने आत्म्याच्या प्रवासाचे तपशीलवार वर्णन केले आहे, तर कुराणचे मृत्यू नंतरच्या जीवनाचे स्पष्ट वर्णन देखील आहे.
मृत्यू नंतरचे जीवन मुक्ती मिळविण्यासाठी, चांगली कृत्ये, सत्य आणि सेवेचा मार्ग स्वीकारणे असे म्हणतात. अशा व्यक्तीचा आत्मा लवकरच दैवीमध्ये विलीन होतो.
मृत्यू नंतर जे घडते याचा कोणताही स्पष्ट पुरावा सापडला नाही, परंतु धार्मिक ग्रंथ, अनुभवी संत आणि काही वैज्ञानिक संशोधनात असे दिसून आले पाहिजे की मृत्यूनंतरही आत्म्याचा प्रवास चालू आहे. मृत्यू नंतरचे जीवन ही संकल्पना देखील आमच्यासाठी एक चेतावणी आहे की आपल्याला आपल्या कर्मांबद्दल जागरूक असले पाहिजे, कारण आयुष्यानंतरही एक परीक्षा सोडली जाऊ शकते
