जुलै २०२25 मध्ये भारताच्या नॅशनल स्टॉक एक्सचेंजने (एनएसई) नवीन मैलाचा दगड ओलांडला आहे. एप्रिल २०२25 मध्ये २२ कोटी गुंतवणूकदारांच्या खात्याच्या आकडेवारीला स्पर्श केल्यानंतर अवघ्या तीन महिन्यांनंतर, आता एनएसईवर एकूण २ million दशलक्ष अद्वितीय व्यापार खाती नोंदली गेली आहेत. भारतातील किरकोळ गुंतवणूकदारांच्या वेगाने वाढत्या सहभागाचे हे स्पष्ट संकेत आहे. २ July जुलै २०२25 पर्यंत एनएसईमध्ये नोंदणीकृत अनन्य गुंतवणूकदारांची संख्या ११..8 कोटी झाली आहे. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की गुंतवणूकदाराच्या बर्‍याच दलालांची खाती असू शकतात, जी विविध क्लायंट कोड तयार करू शकतात.

राज्य -दिशेने गुंतवणूकदारांच्या सहभागाच्या आकडेवारीवरून असे दिसून आले आहे की काही राज्ये भारताच्या भांडवलाच्या बाजारात सहभाग घेणे विशेषतः प्रभावी आहे. महाराष्ट्र सुमारे 4 कोटी खात्यांसह आघाडीवर आहे, जे एकूण हिस्सा 17% आहे. यानंतर उत्तर प्रदेशात २. crore कोटी खाती आहेत, जी ११%प्रतिनिधित्व करतात. गुजरातचा सहभाग 2 कोटी पेक्षा जास्त खात्यांसह 9% आहे. त्याच वेळी, पश्चिम बंगाल आणि राजस्थान या दोघांची १.3 कोटी पेक्षा जास्त खाती आहेत, ज्यात %% भाग आहे. ही पाच राज्ये एकत्रितपणे देशभरातील सुमारे 50% गुंतवणूकदारांच्या खात्यांचे प्रतिनिधित्व करतात.

देशात प्रथमच गुंतवणूक करणारे तरुण आणि लोक स्टॉक मार्केटकडे वेगाने आकर्षित होत आहेत. जोखीम व्यवस्थापन, फसवणूक रोखणे आणि दीर्घकालीन गुंतवणूकीच्या शिस्तसह त्यांना मार्गदर्शन करण्यासाठी सेबी आणि एनएसईद्वारे जागरूकता कार्यक्रम चालविले जात आहेत.

गेल्या पाच वर्षांत, नॅशनल स्टॉक एक्सचेंजने (एनएसई) गुंतवणूकदारांच्या शिक्षणाला प्राधान्य दिले आहे आणि गुंतवणूकदार जागरूकता कार्यक्रमात (आयएपीएस) महत्त्वपूर्ण विस्तार केला आहे. सन २०२० मध्ये केवळ 50,50०4 कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले होते, तर त्यांची संख्या २०२25 मध्ये १,, 6799 पर्यंत वाढली. देशातील सर्व राज्ये आणि युनियन प्रदेशातील lakh पेक्षा जास्त सहभागी या कार्यक्रमांमध्ये भाग घेतला. या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की एनएसई गुंतवणूकदारांना शिक्षित करण्यात गंभीरपणे गुंतलेले आहे, त्यांना जोखीम व्यवस्थापन आणि दीर्घकालीन गुंतवणूकीची जोखीम देते.

30 जून 2025 पर्यंत, एनएसई इन्व्हेस्टर प्रोटेक्शन फंड (आयपीएफ) दरवर्षी 22% वाढीसह 5 2,573 कोटी गाठला आहे. गुंतवणूकदारांच्या सुरक्षिततेसाठी हा एक मजबूत आधार बनला आहे.

गेल्या पाच वर्षांत भारतीय शेअर बाजाराने उल्लेखनीय कामगिरी केली आहे. या कालावधीत निफ्टी 50 ने सरासरी 17% वार्षिक परतावा दिला आहे, तर निफ्टी 500 ने 20% पेक्षा जास्त वार्षिक परतावा दिला आहे, त्याहूनही चांगले. या वाढीमागील डिजिटलायझेशनचा विस्तार, फिनटेक सेवांमध्ये प्रवेश, मध्यमवर्गाची आर्थिक शक्ती वाढविणे आणि सरकारने तयार केलेल्या सकारात्मक धोरणात्मक वातावरणासारख्या घटक आहेत. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि अर्थमंत्री निर्मला सिथारामन यांच्या नेतृत्वात घेतलेल्या निर्णयांनी या सर्व बाबींना बळकटी देण्यासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली आहे.

एनएसईचे मुख्य व्यवसाय विकास अधिकारी श्रीराम कृष्णन म्हणाले, “२ crore कोटी खाती ओलांडणे हे भारताच्या भांडवलाच्या बाजारपेठेवरील लोकांवर वाढत्या विश्वासाचे लक्षण आहे. डिजिटलायझेशन आणि गुंतवणूकदारांच्या साक्षरतेच्या मोहिमेमुळे बाजारपेठही छोट्या शहरांमध्ये उपलब्ध झाली आहे.” त्यांनी असेही जोडले की आज गुंतवणूकदारांना केवळ इक्विटीच नव्हे तर ईटीएफ, आरआयटी, आमंत्रण आणि तारीख साधनांमध्येही रस आहे, ज्यामुळे गुंतवणूकीची परिस्थिती पूर्वीपेक्षा अधिक वैविध्यपूर्ण आणि सर्वसमावेशक आहे.

हेही वाचा:

भूकंपाच्या धक्क्यामुळे पाकिस्तान हादरला, 24 तासांत दुसरा भूकंप!

डब्ल्यूसीएल 2025 फायनल: फिक्सिंग आरोप, पाकिस्तानच्या पराभवापेक्षा फिजिओच्या 'स्प्रे ब्लंडर' वर अधिक चर्चा झाली!

टीव्हीकेची मोठी डिजिटल चरण: विजयने 20 हजार कामगारांचे प्रशिक्षण सुरू केले