डोनाल्ड ट्रम्प आणि रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन जवळपास 7 वर्षांनंतर अलास्का मध्ये आमनेसामने आले आहेत. जगातील दोन महासत्तांच्या राष्ट्रप्रमुखांनी तब्बल 84 महिन्यांनंतर हातमिळवणी केली. या महत्त्वपूर्ण बैठकीमुळे अलास्काप्रमाणे रशिया-युक्रेन युद्धावर ही आइसफॉल होईल आणि अनेक महिन्यांपासून सुरू असलेले युद्ध संपुष्टात येईल, अशी आशा साऱ्या जगाला होती.

अलास्का शिखर परिषद हा निकाल अपेक्षेच्या आणि अपेक्षेच्या विपरीत लागला. ट्रम्प यांनी प्रयत्न करूनही शस्त्रसंधी मान्य होऊ शकली नाही. पुतिन आपल्या विशेष विमानाने मॉस्कोला आणि डोनाल्ड ट्रम्प वॉशिंग्टनला परतले. जरी हुकूम त्यांनी युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष वोलोदिमीर जेलेंस्की यांना सल्ला दिला.

रशिया ही मोठी शक्ती आहे, त्यामुळे जेलेंस्कीने करार करावा, असे त्यांनी स्पष्ट पणे सांगितले. रशियाला शेजारच्या युक्रेनचा काही भाग ताब्यात घ्यायचा आहे.

अलास्कामध्ये पुतिन यांची भेट घेतल्यानंतर अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी युक्रेन युद्धाबाबत धक्कादायक वक्तव्य केले आहे. फॉक्स न्यूजला दिलेल्या मुलाखतीत ट्रम्प यांनी युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष जेलेंस्की यांना रशियाशी करार करून युद्ध संपवण्याचा सल्ला दिला. ट्रम्प यांनी आपल्या निवेदनात म्हटले आहे की, “एक करार करा… होय, बघा, रशिया एक महासत्ता आहे आणि ते (युक्रेन) नाहीत,” असे त्यांनी रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांची भेट घेतल्यानंतर सांगितले. शुक्रवारी झालेल्या ट्रम्प-पुतिन शिखर परिषदेसाठी जेलेंस्की यांना निमंत्रित करण्यात आले नव्हते. मात्र, त्याआधी युक्रेनच्या राष्ट्राध्यक्षांनी युरोपीय नेत्यांची भेट घेऊन बुधवारी ट्रम्प यांच्यासोबत व्हर्च्युअल बैठक घेतली.

एका व्हर्च्युअल बैठकीत झेलेन्स्की यांनी ट्रम्प यांना इशारा दिला की, पुतिन शांततेच्या इच्छेवर गदा आणत आहेत आणि प्रत्यक्षात ते केवळ प्रादेशिक सवलती मिळविण्याच्या उद्देशाने आहे. रशियावर दबाव ठेवणे आणि युक्रेनला पूर्ण पाठिंबा देणे हे पाश्चिमात्य अधिकृत धोरण असल्याने ट्रम्प यांच्या वक्तव्यामुळे वॉशिंग्टन आणि युरोपियन राजधान्यांमध्ये चर्चा सुरू होऊ शकते, असे तज्ज्ञांचे मत आहे.

त्याचवेळी ट्रम्प यांच्या भूमिकेवरून हा वाद मिटविण्यासाठी करार हा व्यवहार्य पर्याय असल्याचे दिसून येत आहे. युक्रेन युद्धाने तिसऱ्या वर्षात प्रवेश केला असून व्यापक रशिया-युक्रेन शांतता कराराची शक्यता अजूनही धूसर दिसत आहे. अशा तऱ्हेने ट्रम्प आणि पुतिन यांची भेट आणि त्यानंतर करण्यात आलेली वक्तव्ये आंतरराष्ट्रीय राजकारणात नवे प्रश्न उपस्थित करत आहेत.

अलास्कामध्ये ट्रम्प यांची भेट घेतल्यानंतर पुतिन म्हणाले की, मागील फेरी द्विपक्षीय संबंधांसाठी खूप कठीण होती. खरे सांगायचे तर शीतयुद्धानंतर हा नीचांकी स्तर गाठला आहे आणि हे आपल्या देशांसाठी किंवा एकूणच जगासाठी चांगले नाही. युक्रेनबाबत पुतिन म्हणाले की, युक्रेनच्या संघर्षाच्या सोडवणुकीत मदत करण्याची, त्याच्या मूळात खोलवर जाण्याची आणि ती समजून घेण्याची अमेरिकी प्रशासनाची आणि राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांची वैयक्तिक इच्छा आम्ही पाहतो. रशियाच्या सर्व वैध चिंता विचारात घेतल्या पाहिजेत आणि युरोप आणि एकूणच जगात सुरक्षिततेचा योग्य समतोल प्रस्थापित केला पाहिजे.