भारतात अनेक लोकांना प्राणी पाळण्याचा छंद असतो, आणि यामध्ये कुत्रे पाळणाऱ्यांची संख्या सर्वात जास्त आहे. कुत्र्याला कुटुंबाचा एक अविभाज्य भाग मानले जाते. मात्र, तुम्हाला माहीत आहे का, आजकाल कुत्रे पाळण्यासाठी काही नियम आणि अटी लागू झाल्या आहेत? अनेक शहरांमध्ये, खासकरून मोठ्या महानगरांमध्ये, पाळीव कुत्रा पाळण्यासाठी स्थानिक प्रशासनाकडून लायसन्स घेणे आता अनिवार्य झाले आहे. सार्वजनिक सुरक्षा आणि पाळीव प्राण्यांची नोंद ठेवण्यासाठी हे नियम बनवले गेले आहेत. त्यामुळे, कोणताही कुत्रा घरी आणण्यापूर्वी या नियमांची माहिती असणे अत्यंत आवश्यक आहे.
कुत्र्यांच्या जाती आणि लायसेन्सचे नियम
अनेक लोकांना असे वाटते की प्रत्येक कुत्र्यासाठी लायसन्स आवश्यक असतो, पण तसे नाही. नियमांनुसार, कुत्र्यांच्या जाती आणि त्यांच्या स्वभावावरून लायसन्सची आवश्यकता ठरवली जाते. सामान्यतः, ज्या कुत्र्यांना कमी धोकादायक आणि शांत स्वभावाचे मानले जाते, त्यांना पाळण्यासाठी कोणत्याही लायसन्सची गरज नसते. यात विशेषतः भारतीय वंशाच्या जातींचा समावेश होतो.
लायसन्स आवश्यक असणारे कुत्रे
काही परदेशी आणि मोठ्या जातीचे कुत्रे त्यांच्या आक्रमक स्वभावामुळे ओळखले जातात. सार्वजनिक सुरक्षेच्या दृष्टीने, अशा कुत्र्यांना पाळण्यासाठी नगरपालिका किंवा स्थानिक प्राधिकरणाकडून लायसन्स घेणे बंधनकारक आहे. हा लायसन्स संबंधित कुत्र्याची संपूर्ण माहिती, जसे की त्याचे लसीकरण आणि मालकाचे नाव, नोंदणीकृत करतो. जर तुमच्याकडे लायसन्स नसेल, तर तुम्हाला दंड भरावा लागू शकतो. उदाहरणार्थ: रॉटविलर, पिटबुल, अमेरिकन बुलडॉग, डॉबरमन, जर्मन शेफर्ड, इत्यादी.
लायसन्स नसणारे कुत्रे
याउलट, अनेक भारतीय जातीचे कुत्रे आपल्या स्थानिक हवामानासाठी अधिक योग्य असतात. ते शांत स्वभावामुळे कमी धोकादायक मानले जातात आणि त्यांची रोगप्रतिकारशक्तीही चांगली असते. सरकार आणि अनेक प्राणीप्रेमी संस्था या जातींना प्रोत्साहन देतात. त्यांना पाळण्यासाठी तुम्हाला कोणताही सरकारी लायसन्स किंवा परवानगी घेण्याची आवश्यकता नाही. उदाहरणार्थ: इंडियन पॅरियाह, राजपाळयम, कोंबई, चिंकारा हाउंड, मुधोळ हाउंड, इत्यादी.
या नियमामागे एक महत्त्वाचे कारण आहे. ते म्हणजे, आक्रमक कुत्र्यांची संख्या नियंत्रित करणे आणि स्थानिक जातींना प्रोत्साहन देणे. भारतीय जातीचे कुत्रे हे अत्यंत सहनशील आणि कमी आजारी पडणारे असतात, ज्यामुळे त्यांच्या आरोग्यावर जास्त खर्च येत नाही. ते आपल्या कुटुंबासाठी एक उत्तम साथीदार ठरतात. त्यामुळे, जर तुम्ही नवीन कुत्रे पाळण्याचा विचार करत असाल, तर लायसन्स शिवाय पाळता येणाऱ्या या जातींचा विचार नक्की करा. कोणताही निर्णय घेण्यापूर्वी, तुमच्या शहरातील महानगरपालिका किंवा स्थानिक प्रशासनाच्या नियमांनुसार अधिकृत माहिती मिळवणे सर्वात योग्य ठरेल, जेणेकरून तुम्ही सर्व नियम पाळून जबाबदार नागरिक बनू शकता.
( डिस्क्लेमर : या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)
