आपण एकाच वेळी व्हिटॅमिन डी आणि कॅल्शियम घ्यावे?
Marathi September 01, 2025 07:25 PM

  • मजबूत, निरोगी हाडांसाठी कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन डी दोन्ही आवश्यक आहेत.
  • पुरावा सूचित करतो की एकत्र घेतल्यास ते हाडांच्या आरोग्यासाठी अधिक प्रभावी आहेत.
  • आपल्यासाठी इष्टतम डोसबद्दल आपल्या आरोग्य सेवा प्रदात्याशी बोला.

वयानुसार एक मजबूत सांगाडा महत्त्वपूर्ण आहे. हे आपल्याला सरळ ठेवते आणि ऑस्टिओपोरोसिस आणि फ्रॅक्चर टाळण्यास मदत करते. दुर्दैवाने, 50 किंवा त्यापेक्षा जास्त वयाच्या 40% पेक्षा जास्त प्रौढांमध्ये हाडांचा कमी प्रमाणात कमी असतो – ऑस्टिओपोरोसिसचा धोकादायक घटक.

आपल्या हाडांचे संरक्षण करण्याचा एक उत्तम मार्ग म्हणजे पोषण म्हणजे हे रहस्य नाही, परंतु कॅल्शियमवर बोनिंग करण्यापेक्षा त्यात आणखी बरेच काही आहे. खरं तर, पुरेसे व्हिटॅमिन डीशिवाय कॅल्शियम पूरक आहार घेणे तितकेसे प्रभावी असू शकत नाही. पण दोन पूरक आहार एकत्र घेणे सुरक्षित आहे का? तज्ञ म्हणतात होय.

“ऑस्टिओपोरोसिस आणि हाडांच्या नुकसानाशी संबंधित इतर परिस्थितींवर प्रतिबंध करण्यासाठी किंवा त्यावर उपचार करण्यासाठी या संयोजनाची शिफारस केली जाते,” सोमा मंडल, मोमहिला आरोग्य तज्ञ.

संशोधन या दाव्यांना पाठिंबा देते. उदाहरणार्थ, एका कथात्मक पुनरावलोकनात एक अभ्यास समाविष्ट आहे ज्यामध्ये असे सूचित होते की कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन डीचे संयोजन हिप फ्रॅक्चरसाठी 19% सापेक्ष जोखीम कमी करण्याशी संबंधित होते. परंतु एकट्या व्हिटॅमिन डी किंवा कॅल्शियम घेणे संरक्षणात्मक असल्याचे आढळले नाही.

दुसर्‍या अभ्यासानुसार असे आढळले आहे की विशेषत: पोस्टमेनोपॉझल महिलांसाठी, एकत्रित कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन डी पूरकतेमुळे हिप फ्रॅक्चरची घटना लक्षणीय प्रमाणात कमी झाली.

“हे संयोजन विशेषत: वृद्ध प्रौढांसाठी आणि ज्यांना पुरेशी सूर्यप्रकाश मिळणार नाही किंवा विशिष्ट आरोग्याची स्थिती असू शकत नाही अशा लोकांसाठी हे संयोजन विशेषतः महत्वाचे आहे,” तर सैफुल्लाह, मोएक रीढ़ आणि तीव्र वेदना तज्ञ. “व्हिटॅमिन डी एक चावी सारखे कार्य करते, आतड्यांमधील कॅल्शियम शोषणासाठी दरवाजा अनलॉक करते. पुरेसे व्हिटॅमिन डी, कॅल्शियम शोषण न घेता, हाडांच्या खनिजतेस अडथळा आणते आणि संभाव्यत: ऑस्टिओपोरोसिससारख्या समस्यांना कारणीभूत ठरते.”

खरं तर, व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेमुळे कॅल्शियमची कमतरता देखील होऊ शकते, हे मंडल जोडते.

असे म्हटले जात आहे की प्रत्येकाने हे पूरक आहार घेण्याची आवश्यकता नाही. जर आपण पुरेसे कॅल्शियम- आणि फोर्टिफाइड डेअरी उत्पादने, फॅटी फिश आणि अंडी सारख्या व्हिटॅमिन डी-समृद्ध पदार्थ खाल्ल्यास आणि आपल्याला कमतरतेचा धोका नसल्यास, कदाचित आपल्याला पूरक गोष्टीची आवश्यकता नाही. खरं तर, संशोधन असे सूचित करते की कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन डी सह मजबूत डेअरी उत्पादने पोस्टमेनोपॉझल महिलांमध्ये संपूर्ण हाडांच्या खनिज घनतेमध्ये पूरक आहारांपेक्षा चांगली सुधारण्यास मदत करू शकतात. असे दिसून येते की दुग्धशाळेमुळे या दोन पोषक घटकांचा हाडांवर परिणाम वाढू शकतो.

आपल्याला कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन का आवश्यक आहे

आपल्याला कदाचित हे माहित असेल की मजबूत हाडांसाठी कॅल्शियम महत्त्वपूर्ण आहे, परंतु कॅल्शियम शरीरासाठी बरेच काही करते. कॅल्शियमची प्राथमिक कार्ये आहेत:

  • हाडे आणि दातांना रचना देणे
  • सामान्य शरीराच्या हालचालींसाठी ऊतकांच्या आरोग्यास प्रोत्साहन देणे
  • रक्तवाहिन्या आकुंचन नियंत्रित करणे (हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्यासाठी)
  • सहाय्यक स्नायू कार्य
  • रक्त गठ्ठा समर्थन
  • मज्जासंस्था सिग्नलिंग सुलभ
  • संप्रेरक स्राव नियंत्रित करणे

व्हिटॅमिन डी सामान्य शारीरिक कार्यामध्ये बर्‍याच भूमिका बजावते. स्पॉयलर अ‍ॅलर्ट: त्यापैकी एक हाडांच्या आरोग्यास प्रोत्साहित करण्यासाठी कॅल्शियमच्या अनुषंगाने काम करत आहे. आपल्याला व्हिटॅमिन डीची मुख्य कारणे येथे आहेत:

  • आतड्यात कॅल्शियम शोषण
  • रक्तातील सामान्य कॅल्शियम आणि फॉस्फेट पातळीची देखभाल
  • हाडांच्या आरोग्यास आधार देणे
  • जळजळ कमी करणे
  • चयापचय ग्लूकोज
  • सेल्युलर आरोग्य
  • रोगप्रतिकारक कार्य

अर्थात, सूर्य भिजविणे हा व्हिटॅमिन डी मिळविण्याचा एक उत्तम मार्ग आहे, परंतु सूर्य ओव्हर एक्सपोजरला वास्तविक धोका आहे. जर आपण आपल्या शरीरासाठी व्हिटॅमिन डी तयार करण्यासाठी पुरेसे किंवा बर्‍याचदा सूर्यप्रकाशात नसल्यास, एक परिशिष्ट आपल्यासाठी कदाचित एक चांगली कल्पना असेल.

आपले व्हिटॅमिन डी आणि कॅल्शियम पूरक कसे घ्यावे

डोस

प्रौढांसाठी दैनंदिन सेवन व्हिटॅमिन डीसाठी 600 ते 800 आययू आणि कॅल्शियमसाठी 1000 ते 1,300 मिलीग्राम पर्यंत असते. एका अभ्यासानुसार वृद्ध प्रौढांमध्ये दररोज 400 ते 800 आययू व्हिटॅमिन डी आणि 1000 ते 1,200 मिलीग्राम कॅल्शियम पर्यंत फ्रॅक्चरचा धोका कमी झाला.

असे म्हटले जात आहे की, पूरक आपल्या आहारातील कोणतीही अंतर भरून काढावे आणि पोषक कमतरता किंवा आरोग्याच्या परिस्थितीवर आधारित आपल्या विशिष्ट गरजा भागवल्या पाहिजेत. म्हणून जर आपण बरेच कॅल्शियम-समृद्ध पदार्थ खाल्ले आणि भरपूर सूर्यप्रकाश मिळाला तर आपल्याला अजिबात जास्त पूरक नसतील.

आपल्या आहार, आरोग्याची स्थिती, औषधोपचार आणि पूरक पथ्ये आणि पोषक गरजा यावर आधारित वैयक्तिकृत शिफारसींसाठी आपल्या आरोग्य सेवा प्रदात्या किंवा नोंदणीकृत आहारतज्ञांशी बोला.

वेळ

“चांगल्या शोषणासाठी काही निरोगी चरबी असलेल्या जेवणासह व्हिटॅमिन डी घ्या. कॅल्शियमसाठी, दिवसभर डोस विभाजित करणे चांगले असते, एकाच वेळी 500 ते 600 मिलीग्रामपेक्षा जास्त न घेता,” सैफुल्लाला सल्ला दिला.

आपण एकत्रित कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन डी परिशिष्ट घेत असल्यास, डोस विभाजित करण्याची आवश्यकता आहे की आपण हे सर्व एकाच वेळी घ्यावे की नाही हे निर्धारित करण्यासाठी डोस तपासा आणि आरोग्य सेवा प्रदात्याशी बोला.

इतर घटकांचा विचार करा

आपल्याला पूरक आवश्यक आहे की नाही याची आपल्याला खात्री नसल्यास, आपला आरोग्य सेवा प्रदाता आपल्या व्हिटॅमिन डीची पातळी तपासण्यासाठी रक्त तपासणी करू शकते. आपण एकट्या अन्नातून आपल्या दैनंदिन गरजा भागवत आहात की नाही हे पाहण्यासाठी नोंदणीकृत आहारतज्ञ आपल्या प्रत्येक पोषक घटकांच्या आहारातील आहाराचे मूल्यांकन करण्यास मदत करू शकतो. ते निरोगी आहेत हे सुनिश्चित करण्यासाठी त्यांना वेळोवेळी आपल्या पातळीचे परीक्षण करण्याची इच्छा असू शकते, असे सैफुल्ला म्हणतात.

याव्यतिरिक्त, परिशिष्ट निवडताना, शुद्धता आणि सामर्थ्यासाठी स्वतंत्रपणे सत्यापित केलेल्या नामांकित निर्मात्याकडून एखादे खरेदी करण्याचे सुनिश्चित करा, कारण परिशिष्ट विकण्यापूर्वी एफडीए या घटकांची पडताळणी करीत नाही.

संभाव्य दुष्परिणाम आणि जोखीम

व्हिटॅमिन डी आणि कॅल्शियम घेणे सामान्यत: सुरक्षित असते. तथापि, आपल्या रडारवर काही जोखीम आहेत.

एकासाठी, कॅल्शियम पूरक आहार बद्धकोष्ठता, गॅस आणि फुगणे यासारख्या लैंगिकदृष्ट्या कार्यशील लक्षणांना कारणीभूत ठरू शकते, असे मंडल म्हणतात. शिवाय, जास्त प्रमाणात कॅल्शियम आपल्या मूत्रपिंडाच्या दगडांचा धोका वाढवू शकतो, विशेषत: जर आपण योग्यरित्या हायड्रेटेड नसाल तर सैफुल्ला जोडते. सुरक्षित अप्पर मर्यादा 2,500 मिलीग्राम कॅल्शियम (किंवा आपण 51 किंवा त्यापेक्षा जास्त असल्यास 2,000 मिलीग्राम) आहे, ज्यामुळे दुष्परिणाम होण्याची शक्यता नाही.

काही अभ्यासांमध्ये असेही आढळले आहे की कॅल्शियम पूरक हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी जोखीम वाढवू शकते, जरी परिणाम मिसळले गेले आहेत आणि कनेक्शन सध्या विवादास्पद आहे. “क्वचित प्रसंगी, या पूरक आहारांचे अत्यधिक सेवन केल्याने हायपरकॅलेसीमिया (रक्तातील उच्च पातळीवरील कॅल्शियम) होऊ शकते, ज्यामुळे मळमळ, उलट्या, गोंधळ आणि हृदयाच्या असामान्य हृदयाच्या लय यासारख्या लक्षणे उद्भवू शकतात.”

याउप्पर, हे पूरक स्टेटिन, स्टिरॉइड्स, थियाझाइड डायरेटिक्स, लेव्होथिरोक्सिन, लिथियम, क्विनोलोन अँटीबायोटिक्स आणि डोल्यूटग्राविर यासह काही औषधांसह संवाद साधू शकतात. आपण फार्मसीमध्ये कॅल्शियम परिशिष्ट घेत असल्यास, फार्मासिस्टला विचारा की आपण सध्या घेत असलेल्या कोणत्याही औषधाशी संवाद साधू शकेल का?

आमचा तज्ञ घ्या

इष्टतम आरोग्यासाठी कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन डी दोन्ही आवश्यक आहेत यात प्रश्न नाही – विशेषत: हाडांच्या आरोग्यासाठी. त्यांना एकत्र नेणे त्यांना एकटे घेण्यापेक्षा अधिक प्रभावी असल्याचे सिद्ध झाले आहे, परंतु अद्याप संभाव्य दुष्परिणाम आहेत, विशेषत: जर आपण डोस खूप उंच केले तर. आपल्यासाठी सुरक्षा आणि योग्य डोसच्या मार्गदर्शनासाठी नवीन परिशिष्ट सुरू करण्यापूर्वी आपल्या आरोग्य सेवा प्रदात्याशी बोला.

© Copyright @2025 LIDEA. All Rights Reserved.