ग्रॅच्युइटी ही कर्मचार्‍यांसाठी एक प्रकारची सेवानिवृत्तीची बचत आहे. कंपनीत बराच काळ काम केल्यानंतर हे दिले जाते. सामान्य नियम असा आहे की जर आपण कमीतकमी पाच वर्षे काम केले तर आपल्याला ग्रॅच्युइटी मिळेल. परंतु नवीन नियमानुसार, 5 किंवा 10 वर्षांच्या सेवेनंतरही ग्रॅच्युइटी पैसे उपलब्ध होणार नाहीत. या बदलाची 4 मुख्य कारणे खालीलप्रमाणे आहेतः

10 पेक्षा कमी कर्मचारी असलेली कंपनी:
ग्रॅच्युइटी एक्स सर्व कंपन्या, दुकाने, कारखाने आणि 10 किंवा अधिक लोकांना नोकरी देणार्‍या इतर आस्थापनांना लागू होते. परंतु जर कंपनीकडे 10 कर्मचारी असतील आणि कंपनी किंवा आस्थापना ग्रॅच्युइटी कायद्यांतर्गत नोंदणीकृत नसतील तर कर्मचारी ग्रॅच्युइटी एक्सच्या कार्यक्षेत्रात येणार नाहीत. अशा परिस्थितीत कर्मचार्‍यांना त्याचा फायदा होणार नाही. तथापि, जर कंपनीला स्वेच्छेने ग्रॅच्युइटी द्यायची असेल तर ती दिली जाऊ शकते. अशा परिस्थितीत, ग्रॅच्युइटीच्या गणनाचे सूत्र भिन्न असू शकते. ग्रॅच्युइटी रक्कम अर्ध्या महिन्याच्या पगाराच्या समान आहे. परंतु महिन्यात कामकाजाच्या दिवसांची संख्या 26 ऐवजी 30 दिवस मानली जाते.

गंभीर गैरवर्तन किंवा अनुशासन:
जर एखाद्या कर्मचार्‍यास कंपनीच्या मालमत्तेचे नुकसान, हिंसाचार किंवा इतर कोणत्याही गंभीर गैरवर्तनासाठी दोषी आढळले तर कंपनीला ग्रॅच्युइटी थांबविण्याचा पूर्ण अधिकार आहे. हा निर्णय ग्रॅच्युइटी अधिनियम १ 197 2२ अंतर्गत वैध आहे. अशा परिस्थितीत, आपण कंपनीमध्ये 5 वर्षे किंवा 10 वर्षे सेवा दिली असली तरी कंपनी आपल्याला ग्रॅच्युइटी देण्यास नकार देऊ शकते.

फसवणूक किंवा गैरवापर प्रकरणः
जर एखादा कर्मचारी फसवणूक, गैरवापर किंवा कोणत्याही प्रकारच्या गुन्हेगारी कारवायांसाठी दोषी आढळला तर त्याची ग्रॅच्युइटी पात्रता संपेल. अशा परिस्थितीत, केवळ ग्रॅच्युइटीच नाही तर कंपनी आपल्याविरूद्ध कायदेशीर कारवाई देखील करू शकते.

कंपनीचे मोठे आर्थिक नुकसान:
जर आपल्या कोणत्याही कृतीमुळे किंवा दुर्लक्षामुळे कंपनीचे मोठे आर्थिक नुकसान झाले असेल तर कंपनी ग्रॅच्युइटीची रक्कम पूर्णपणे थांबवू शकते. कर्मचार्‍यांना गांभीर्याने काम करण्यास आणि काम करण्यास प्रोत्साहित करण्यासाठी ही तरतूद केली गेली आहे.

कंपनीला पुरावा द्यावा लागेल:
एखाद्या कर्मचार्‍याची ग्रॅच्युइटी रोखण्यासाठी कंपनीने प्रथम पुरावे आणि कारणे देणे आवश्यक आहे. कारण काहीही असो, कंपनीला पहिल्या कर्मचार्‍यांना शोचे कारण नोटीस द्यावी लागेल. मग, दोन्ही बाजूंच्या दरम्यान एक सुनावणी होईल. जर कर्मचारी दोषी आढळला तर ग्रॅच्युइटी रक्कम थांबविली जाईल.

ग्रॅच्युइटीचा सामान्य नियम काय आहे?
नियमांनुसार, जर कंपनी ग्रॅच्युइटी कायद्यांतर्गत नोंदणीकृत असेल तर 5 वर्षे सतत काम करणार्‍या कर्मचार्‍यास ग्रॅच्युइटीला पात्र मानले जाते. जरी कर्मचार्‍याने 4 वर्षे 8 महिने कंपनीत काम केले असले तरीही, त्यांची सेवा 5 वर्षे मानली जाते आणि ग्रॅच्युइटी 5 वर्षात दिली जाते. तथापि, जर त्याने 4 वर्षांपेक्षा कमी 8 महिन्यांपेक्षा कमी केले तर त्यांची सेवा 4 वर्षे मानली जाते. अशा परिस्थितीत, त्याला ग्रॅच्युइटी मिळणार नाही.