मनुका हा भारतीय आहाराचा एक महत्त्वाचा भाग आहे, मग तो सकाळचा नाश्ता असो किंवा कोणत्याही गोड पदार्थाला गार्निश असो. तथापि, बाजारात प्रामुख्याने दोन प्रकारचे मनुके उपलब्ध आहेत – पिवळा आणि काळा. दोनपैकी कोणते मनुके आरोग्यासाठी अधिक फायदेशीर आहेत, या संभ्रमात अनेक ग्राहक असतात. पोषण तज्ञांचे म्हणणे आहे की दोन्ही प्रकारचे मनुका पोषक तत्वांनी समृद्ध आहेत, परंतु त्यांच्या फायद्यांमध्ये काही स्पष्ट फरक आहेत.

पिवळे मनुके – गोड, मऊ आणि बहुमुखी

पिवळे मनुके सामान्यतः सल्फर डायऑक्साइडच्या मदतीने वाळलेल्या द्राक्षांचे जतन करून तयार केले जातात, ज्यामुळे त्यांचा रंग हलका आणि आकर्षक राहतो. त्यांची चव तुलनेने गोड असते आणि पोत मऊ असते.
पिवळ्या मनुकामध्ये नैसर्गिक साखर, फायबर, पोटॅशियम आणि लोह चांगल्या प्रमाणात असते. हे पचन सुधारण्यासाठी, ऊर्जा वाढवण्यासाठी आणि सौम्य अशक्तपणा किंवा थकवा दूर करण्यासाठी उपयुक्त मानले जाते.
तज्ञ म्हणतात की सल्फर सामग्रीमुळे, संवेदनशील लोकांना सौम्य ऍलर्जी किंवा डोकेदुखीचा त्रास होऊ शकतो, जरी हे क्वचितच दिसून येते.

काळा मनुका – अँटिऑक्सिडंट्सचा उत्कृष्ट स्रोत

काळ्या मनुका कोणत्याही रासायनिक प्रक्रियेशिवाय नैसर्गिकरित्या वाळलेल्या द्राक्षांपासून बनवल्या जातात. त्याच्या गडद रंगाचे कारण म्हणजे त्यात असलेले अँथोसायनिन्स म्हणजेच शक्तिशाली अँटिऑक्सिडंट्स.
काळ्या मनुकामध्ये लोह, मॅग्नेशियम, फायबर आणि अनेक महत्त्वाची खनिजे मोठ्या प्रमाणात आढळतात. पोषणतज्ञांच्या मते, काळ्या मनुका-

अशक्तपणा मध्ये

त्वचेच्या आरोग्यामध्ये

केस मजबूत करण्यासाठी

हृदयाचे आरोग्य सुधारा
अधिक प्रभावी मानले जाते.
त्याची ग्लायसेमिक पातळी देखील संतुलित आहे, ज्यामुळे मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी मर्यादित प्रमाणात सुरक्षित पर्याय बनतो.

कोणते मनुके जास्त फायदेशीर आहेत?

आहार तज्ञांच्या मते, काळ्या मनुका पिवळ्यापेक्षा किंचित जास्त पौष्टिक मानल्या जातात, कारण ते नैसर्गिकरित्या तयार केले जाते आणि त्यात अँटीऑक्सिडंट्सचे प्रमाण जास्त असते. शरीरातील जळजळ कमी करण्यासाठी आणि पेशींचे नुकसान होण्यापासून संरक्षण करण्यासाठी हे प्रभावी मानले जाते.
पिवळ्या मनुकाचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे त्याची चव सौम्य आणि गोड आहे, ज्यामुळे ते लहान मुले आणि वृद्धांसाठी सहज पचण्याजोगे पर्याय बनतात.

मनुका खाण्याची योग्य पद्धत

तज्ज्ञांचा सल्ला आहे की, मनुके रात्रभर पाण्यात भिजवून सकाळी खाणे अधिक फायदेशीर आहे. भिजवल्याने नैसर्गिक शर्करा संतुलित राहते आणि पचन सुलभ होते.
विशेषतः भिजवलेले काळे मनुके खाल्ल्याने लोहाचे शोषण सुधारते.
तथापि, कोणत्याही प्रकारच्या मनुकांचे आदर्श प्रमाण दररोज 8-10 दाणे मानले जाते, जेणेकरून साखरेचे प्रमाण जास्त नसेल.

कोणत्या लोकांनी काळजी घ्यावी?

मधुमेह किंवा वजन नियंत्रण असलेल्या लोकांनी मर्यादित प्रमाणात मनुका खावे, कारण ते नैसर्गिकरित्या गोड असतात.
गंधकाची संवेदनशीलता असलेल्या व्यक्तींनी पिवळे मनुके टाळावेत आणि काळ्या मनुका निवडाव्यात.

हे देखील वाचा:

मधुमेह, किडनी किंवा पचनाच्या समस्या? या 4 लोकांनी चुकूनही भोपळ्याचे दाणे खाऊ नयेत