महाभारताची कथा कोणी बदलली हे सर्व लोकांना माहीत आहे. महाभारत ही केवळ युद्धकथा नाही, तर शाप, वरदान, कृत्ये आणि परिणामांचा एक विशाल ग्रंथ आहे. या महाकाव्यात अनेक शाप दिलेले आहेत, ज्याने केवळ पात्रांचे जीवनच नाही तर संपूर्ण राजवंश आणि कालखंडाचा मार्ग बदलला. चला जाणून घेऊया महाभारतातील काही प्रसिद्ध आणि प्रभावशाली शापांची कहाणी, जी आजही लोकांना आश्चर्यचकित करते.
जेव्हा वसु देयुने ऋषी वशिष्ठांकडून कामधेनू चोरली तेव्हा ऋषींनी आठ वसुंना मानव जन्म घेण्याचा शाप दिला. इतर वसुंची लवकरच सुटका झाली, परंतु द्यूला आयुष्यभर त्रास सहन करावा लागला. तोच दयु पुढे भीष्म झाला. गंगेच्या उदरातून जन्मलेल्या भीष्मांनी आपल्या त्याग आणि व्रताने महाभारताचा पाया घातला.
काशिराजची कन्या अंबा हिचा अपमान आणि नकार हे त्यांच्या आयुष्यातील सर्वात मोठे दुःख बनले. तिने भीष्माला शाप दिला की पुढच्या जन्मात ती त्याच्या मृत्यूचे कारण बनेल. तीच अंबा पुढे शिखंडी बनून भीष्मांच्या युद्धात पडण्याचे कारण बनली.
हरीणाच्या रूपात ऋषींचा वध केल्यानंतर पांडूला शाप दिला होता की तो संभोग करताच मरेल. या कारणामुळे पांडवांचा जन्म नियोगाने झाला. शेवटी शाप फळाला आला आणि पांडू मरण पावला, पांडवांचे जीवन संघर्षांनी भरून गेले.
कर्णाने ब्राह्मण असल्याचा दावा केला आणि परशुरामाकडून ज्ञान घेतले. जेव्हा सत्य प्रकट झाले तेव्हा परशुरामाने शाप दिला “जेव्हा तुम्हाला या ज्ञानाची सर्वात जास्त गरज असेल, तेव्हा तुम्ही ते विसराल.” हा शाप युद्धात कर्णाच्या पतनाचे कारण बनला.
उर्वशीचा प्रेमप्रस्ताव नाकारल्यानंतर अर्जुनला वर्षभर नपुंसक राहण्याचा शाप मिळाला होता. नंतर इंद्र म्हणाला, “उर्वशीचा शाप तुझ्यासाठी वरदान ठरेल.” या शापाने अर्जुनला वनवासात काम केले.
गांधारीने शोक व्यक्त करून श्रीकृष्णाला शाप दिला की तिचा वंशही नष्ट होईल. पुढे ऋषीमुनींच्या शापामुळे आणि यादवांच्या आपसी संघर्षामुळे यदु वंशाचा नाश होऊन द्वारका समुद्रात बुडवली गेली.
ब्रह्मास्त्राच्या वापराने संतप्त झालेल्या श्रीकृष्णाने अश्वत्थामाला शाप दिला, “तू 3,000 वर्षे रोग आणि वेदनांनी भटकत राहशील.” हा शाप आजही गूढ आणि लोककथेचा विषय आहे.
दुर्योधनाला महर्षी मैत्रेय यांनी शाप दिला होता की त्याची मांडी मोडली जाईल. द्रौपदीच्या शापामुळे घटोत्कचाचे आयुष्य अल्प होते. भागवत पुराणातील कथा सुरू करणाऱ्या तक्षक नागाच्या चाव्याने राजा परीक्षितला शाप मिळाला होता.
महाभारतातील हे शाप दाखवतात की अहंकार, अधर्म आणि संयम यांचा अंत विनाशात होतो, तर धर्म, त्याग आणि संयम हे शेवटी मोक्षाचा मार्ग प्रशस्त करतात.
