नवी दिल्ली: एका अभ्यासानुसार, फिंगरप्रिक रक्त चाचणी मॅरेथॉन धावपटूंसह उच्चभ्रू खेळाडूंमध्ये स्नायूंचे नुकसान शोधण्यात आणि पुनर्प्राप्तीचा मागोवा घेण्यास सक्षम असू शकते.
मॅरेथॉन धावण्यामुळे स्नायूंचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान होऊ शकते, ज्याला 'व्यायाम-प्रेरित स्नायू नुकसान' म्हणून ओळखले जाते, जे एखाद्या खेळाडूची कार्यक्षमता बिघडवते आणि दुखापतीचा धोका वाढवते, जर ते पूर्णपणे बरे झाले नाहीत.
प्रोटिओमिक्स इंटरनॅशनल आणि वेस्टर्न ऑस्ट्रेलिया विद्यापीठातील संशोधकांनी विकसित केलेली “वापरण्यास सुलभ” रक्त चाचणी, ऑक्सिडेटिव्ह तणाव मोजून स्नायूंना होणारे नुकसान शोधते, ज्याला अनेक आरोग्य परिस्थितींमध्ये सहभागी म्हणून ओळखले जाते.
चाचणी प्रथम लपलेल्या स्नायूंचे नुकसान ओळखते आणि नंतर पुनर्प्राप्ती किती वेळ घेते याचा मागोवा घेते, ज्यामुळे प्रशिक्षक आणि खेळाडूंना तीव्र व्यायामानंतर प्रशिक्षणात परतणे केव्हा सुरक्षित आहे याचा अंदाज लावण्यात मदत होते.
एलिट मॅरेथॉन धावपटूंमध्ये रक्त तपासणी कशी केली जाते याचे परिणाम फिजियोलॉजिकल रिपोर्ट्स जर्नलमध्ये वर्णन केले आहेत.
“ॲथलीट्स वेगवेगळ्या दराने बरे होतात त्यामुळे काही दिवस विश्रांती घेण्याच्या नियमाचा परिणाम अनेकदा ॲथलीट्स खूप लवकर प्रशिक्षणावर परत येऊ शकतो, पुन्हा दुखापत होऊ शकतो आणि त्यांचा बरा होण्याचा कालावधी वाढू शकतो,” रिचर्ड लिप्सकॉम्बे, व्यवस्थापकीय संचालक, प्रोटिओमिक्स इंटरनॅशनल, म्हणाले.
फुटबॉलपटूंपासून घोड्यांच्या शर्यतीपर्यंत सर्व उच्च-कार्यक्षमता असलेल्या खेळाडूंवर या चाचणीचा परिणाम होतो, असे ते म्हणाले.
“या वापरण्यास-सोप्या चाचणीसह जे न पाहिलेले स्नायूंचे नुकसान शोधू शकते, ॲथलीट अधिक गंभीर दुखापत टाळण्यासाठी त्यांच्या प्रशिक्षण पद्धती समायोजित करू शकतात,” लिप्सकॉम्बे जोडले.
अभ्यासामुळे स्नायूंच्या नुकसानीचे सूचक रक्तातील प्रथिने शोधून ही चाचणी स्नायूंना होणारे नुकसान मोजते, असे संशोधकांनी सांगितले.
