अखेरचे अद्यतनित:25 फेब्रुवारी, 2025, 19:43 आयएसटी
मायक्रोसॉफ्टने असे ठामपणे सांगितले की क्वांटम संगणक विकसित करण्याच्या प्रयत्नात त्याने नवीन पदार्थांचे अभियंता केले आहेत. (प्रतिनिधी/बातम्या 18)
मायक्रोसॉफ्टने दावा केला आहे की क्वांटम कॉम्प्यूटर्समध्ये लक्षणीय वाढ करण्याच्या संभाव्यतेसह एक नवीन स्थिती तयार केली आहे. औषधाच्या शोधास गती वाढविण्यापासून आणि जटिल हवामान सिम्युलेशन सक्षम करणे, अनकेकेबल नेटवर्क विकसित करण्यापर्यंत या प्रगतीमुळे दूरगामी परिणाम होऊ शकतात.
घन, द्रव आणि गॅस या तीन राज्यांमध्ये हे प्रकरण अस्तित्त्वात आहे हे व्यापकपणे समजले आहे. मायक्रोसॉफ्टने असे ठामपणे सांगितले की क्वांटम संगणक विकसित करण्याच्या प्रयत्नात त्याने नवीन पदार्थांचे एक नवीन राज्य इंजिनियर केले आहे, एक अफाट प्रक्रिया शक्ती असलेले डिव्हाइस. क्वांटम संगणकांमध्ये बॅटरी तंत्रज्ञान, औषध शोध आणि कृत्रिम बुद्धिमत्तेसह विविध क्षेत्रात प्रगती करण्याची क्षमता आहे.
मायक्रोसॉफ्टच्या शास्त्रज्ञांनी नव्याने शोधल्या गेलेल्या पदार्थाच्या आधारे “टोपोलॉजिकल क्विट” तयार केल्याची नोंद केली आहे. त्यांचा असा दावा आहे की गणित, विज्ञान आणि तंत्रज्ञानामध्ये समस्येचे निराकरण करण्याची क्रांती घडवून आणण्याची क्षमता आहे. या विकासासह, मायक्रोसॉफ्टचे उद्दीष्ट सध्याच्या कृत्रिम बुद्धिमत्ता स्पर्धा ओलांडण्याचे आणि पुढील महत्त्वपूर्ण तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीमध्ये प्रवेश करणे आहे.
टॉपोलॉजिकल क्विट्स क्वांटम कंप्यूटिंगमध्ये एक क्रांतिकारक संकल्पना आहे जी पारंपारिक क्विट्सच्या तुलनेत जास्त स्थिरता आणि कमी त्रुटींचे आश्वासन देते. टोपोलॉजिकल क्विटमधील माहिती वैयक्तिक अणू किंवा कणांच्या नाजूक गुणधर्मांमध्ये नव्हे तर सामग्रीच्या 'टोपोलॉजी' मध्ये एन्कोड केली जाते. मायक्रोस्कोपिक स्तरावर सामग्रीची व्यवस्था आणि कनेक्टिव्हिटीचे वर्णन करणारे टोपोलॉजी रेणू आणि अणूंच्या क्षेत्राच्या पलीकडे जाते. हा दृष्टिकोन 'मजुरा कण', सबटॉमिक कणांवर अवलंबून आहे जो क्वांटम माहिती संचयनाच्या या अद्वितीय स्वरूपाची गुरुकिल्ली ठेवतो.
Google ने प्रायोगिक क्वांटम संगणकाचे अनावरण केले तेव्हा डिसेंबरमध्ये चळवळीला गती मिळाली. या संगणकाने केवळ पाच मिनिटांत गणना केली, जे 10 सेप्टिलियन वर्षात पारंपारिक सुपर कॉम्प्यूटरद्वारे एक पराक्रम न करता आले – ज्ञात विश्वाच्या वयापेक्षा जास्त कालावधी. उल्लेखनीय म्हणजे, मायक्रोसॉफ्टचे क्वांटम तंत्रज्ञान सध्या Google द्वारे विकसित केलेल्या पद्धतींना मागे टाकण्याची क्षमता दर्शविते.
त्याच्या संशोधनाचा एक भाग म्हणून, कंपनीने असंख्य टोपोलॉजिकल क्विट्स बांधले. हे एका कादंबरी संगणक चिपमध्ये ठेवले गेले होते जे पारंपारिक सेमीकंडक्टरची सामर्थ्य सुपरकंडक्टरसह विलीन करते, सामान्यत: क्वांटम कंप्यूटिंगमध्ये वापरली जाते.
अगदी कमी तापमानात थंड झाल्यावर, अशी चिप शक्तिशाली क्षमता दर्शविते. मायक्रोसॉफ्टचा असा विश्वास आहे की या क्षमता शास्त्रीय संगणक कधीही सोडवू शकत नाहीत अशा तांत्रिक, गणितीय आणि वैज्ञानिक समस्यांचे निराकरण करण्यात मदत करतील.
मायक्रोसॉफ्टने या मैलाचा दगड गाठला आहे की नाही याबद्दल काही लोकांना शंका आहे. बरेच आघाडीचे शैक्षणिक म्हणतात की क्वांटम संगणक अद्यापही दशके दूर आहेत, परंतु मायक्रोसॉफ्टच्या वैज्ञानिकांचा असा विश्वास आहे की त्यांच्या पद्धती प्रगतीस गती देतील. ते म्हणाले, “आम्ही हे असे काहीतरी म्हणून पाहतो जे अनेक दशकांपर्यंत नाही, परंतु अनेक वर्षे बाकी आहे,” ते म्हणाले. मायक्रोसॉफ्टच्या तंत्रज्ञानाचे वर्णन अलीकडेच विज्ञान मासिकामध्ये प्रकाशित केलेल्या संशोधन पेपरमध्ये केले गेले.
क्वांटम कंप्यूटिंग हे संगणकीय क्रांती घडविण्याच्या संभाव्यतेसह एक नवीन तंत्रज्ञान आहे. क्वांटम मेकॅनिक्सच्या तत्त्वांच्या आधारे, जे अणू आणि सबॅटॉमिक कणांच्या वर्तनावर नियंत्रण ठेवतात, क्वांटम संगणक पारंपारिक संगणकांपेक्षा लक्षणीय वेगवान आणि अधिक जटिल गणना करू शकतात.
क्वांटम बिट्स (कुबिट्स): पारंपारिक संगणक बिट्सचा वापर करतात, जे एकतर 0 किंवा 1 चे प्रतिनिधित्व करू शकतात. याउलट क्वांटम संगणक क्विट्स वापरतात, जे एकाच वेळी 0 आणि 1 च्या स्थितीत अस्तित्वात असू शकतात, एक घटना सुपरपोजिशन म्हणून ओळखली जाते.
क्वांटम अडक: क्वांटम एंटेंगलमेंट ही एक घटना आहे ज्यात दोन किंवा अधिक क्विट्स अशा प्रकारे जोडल्या जातात ज्याचा अर्थ असा आहे की एका क्विटची स्थिती त्यांच्यातील अंतर विचारात न घेता दुसर्‍याच्या स्थितीवर परिणाम करते.
क्वांटम अल्गोरिदम: क्वांटम कॉम्प्यूटर्स शास्त्रीय संगणकांच्या तुलनेत लक्षणीय वेगवान दराने विशिष्ट समस्या सोडविण्यास सक्षम करतात.
क्वांटम कंप्यूटिंग हे एक उदयोन्मुख तंत्रज्ञान आहे. जगभरातील अनेक देश आणि संस्था या क्षेत्रातील संशोधनात भरीव निधी गुंतवत आहेत.
युनायटेड स्टेट्स: अमेरिका क्वांटम कंप्यूटिंगच्या क्षेत्रात एक नेता आहे. – गूगल, आयबीएम आणि मायक्रोसॉफ्ट सारख्या कंपन्या क्वांटम संगणक विकसित करीत आहेत. – अमेरिकन सरकारने क्वांटम संशोधनात महत्त्वपूर्ण गुंतवणूक केली आहे.
युरोप: क्वांटम कंप्यूटिंगमधील संशोधन आणि विकासास चालना देण्यासाठी युरोपियन युनियनने क्वांटम टेक्नॉलॉजी फ्लॅगशिप प्रोग्राम सुरू केला आहे. – जर्मनी, फ्रान्स आणि यूकेसह बरेच युरोपियन देश क्वांटम संशोधनात सक्रियपणे गुंतलेले आहेत.
चीन: क्वांटम कंप्यूटिंगमध्ये चीनने महत्त्वपूर्ण प्रगती केली आहे. – चिनी सरकारने क्वांटम रिसर्चमध्ये मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक केली आहे. – चिनी शास्त्रज्ञांनी क्वांटम कम्युनिकेशन आणि क्वांटम कंप्यूटिंगमध्ये बर्‍याच महत्त्वपूर्ण कामगिरी केल्या आहेत.
भारत: क्वांटम संगणनाच्या विकासासाठी अर्थसंकल्पात भारत सरकारने 8,000 कोटी रुपयांची तरतूद केली आहे. – भारत सरकारने क्वांटम सिम्युलेटर क्यूएसआयएम सुरू केले आहे.
औषध शोध: नवीन औषधे आणि उपचार विकसित करण्यासाठी.
साहित्य विज्ञान: नवीन सामग्री डिझाइन आणि विकसित करण्यासाठी.
आर्थिक मॉडेलिंग: आर्थिक जोखमीचे मूल्यांकन करणे आणि गुंतवणूकीची रणनीती अनुकूल करणे.
कृत्रिम बुद्धिमत्ता: मशीन लर्निंग अल्गोरिदम सुधारण्यासाठी.
क्रिप्टोग्राफी: सुरक्षित संप्रेषण प्रणाली विकसित करण्यासाठी.
