युक्रेनला बर्याचदा त्याच्या अफाट शेतीसाठी आणि औद्योगिक वारसा म्हणून ओळखले जाते, परंतु त्याच्या पृष्ठभागाच्या खाली जगातील सर्वात उल्लेखनीय भौगोलिक स्वरूप, “युक्रेनियन ढाल” आहे.
प्रकाशित तारीख – 11 मार्च 2025, सकाळी 11:35
प्लायमाउथ: युक्रेनचे खनिजे जागतिक भू -राजकीयदृष्ट्या केंद्र बनले आहेत, अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी युक्रेनचे अध्यक्ष व्होलोडिमायर झेलेन्स्की यांच्याशी प्रवेश करण्यासाठी करार केला आहे. परंतु हे खनिज नेमके काय आहेत आणि ते इतके का शोधले जातात?
युक्रेनला त्याच्या अफाट शेतीसाठी आणि औद्योगिक वारसा म्हणून ओळखले जाते, परंतु त्याच्या पृष्ठभागाच्या खाली जगातील सर्वात उल्लेखनीय भौगोलिक स्वरूप, “युक्रेनियन ढाल” आहे.
2.5 अब्ज वर्षांपूर्वी तयार झालेल्या या भव्य, उघड्या क्रिस्टलीय रॉकची स्थापना युक्रेनच्या बर्याच भागांमध्ये पसरली आहे. हे पृथ्वीच्या सर्वात जुन्या आणि सर्वात स्थिर खंडातील ब्लॉक्सचे प्रतिनिधित्व करते. या निर्मितीमध्ये माउंटन बिल्डिंगचे अनेक भाग, मॅग्माची निर्मिती आणि हालचाल आणि वेळ संपूर्ण बदल झाले आहेत.
या भौगोलिक प्रक्रियेमुळे लिथियम, ग्रेफाइट, मॅंगनीज, टायटॅनियम आणि दुर्मिळ पृथ्वी घटकांसह अनेक खनिज ठेवी तयार करण्यासाठी अनुकूल भौगोलिक परिस्थिती निर्माण झाली. हे सर्व आता आधुनिक उद्योग आणि जागतिक ग्रीन एनर्जी ट्रान्झिशनसाठी गंभीर आहेत. युक्रेनमध्ये उर्जा सुरक्षेसाठी आवश्यक म्हणून युरोपियन युनियनने ओळखल्या गेलेल्या 34 पैकी 22 गंभीर खनिज वस्तू आहेत. हे जगातील सर्वात संसाधन समृद्ध राष्ट्रांमध्ये युक्रेनची स्थिती आहे.
आंतरराष्ट्रीय शर्यत
जसजसे जगातील डेकर्बोनिझसाठी शर्यत घेत आहे, तसतसे गंभीर खनिजांची मागणी गगनाला भिडत आहे. इलेक्ट्रिक वाहने, पवन टर्बाइन्स, सौर पॅनल्स आणि उर्जा साठवण प्रणाली या सर्वांना लिथियम, कोबाल्ट आणि युक्रेनमध्ये विपुल प्रमाणात असलेल्या दुर्मिळ पृथ्वी घटकांची आवश्यकता असते. १ 1990 1990 ० च्या दशकात लिथियमची किंमत प्रति टन १,500०० अमेरिकन डॉलरवरुन अलिकडच्या वर्षांत सुमारे २०,००० डॉलरवर गेली आहे. 2040 पर्यंत मागणी जवळपास 40 पट वाढण्याची अपेक्षा आहे.
आंतरराष्ट्रीय ऊर्जा एजन्सीच्या म्हणण्यानुसार, 2030 पर्यंत इलेक्ट्रिक वाहनांची संख्या 125 दशलक्षाहून अधिक असण्याचा अंदाज आहे. इतर बॅटरी धातूंसाठी समान वाढ अपेक्षित आहे. प्रत्येक इलेक्ट्रिक वाहनास पारंपारिक इलेक्ट्रॉनिक्सपेक्षा लक्षणीय अधिक लिथियम आवश्यक असते. उदाहरणार्थ, टेस्ला मॉडेलच्या बॅटरीसाठी अंदाजे 63 किलो उच्च-शुद्धता लिथियम आवश्यक आहे.
युक्रेनमध्ये तीन प्रमुख लिथियम ठेवी आहेत. यामध्ये डोनेस्तक प्रदेशातील शेवचेनकिव्हस्के तसेच केरोवोग्राड प्रदेशातील केरोव्होग्राड प्रदेशातील पोलोखिव्हस्के आणि स्टॅनकुवत्स्के यांचा समावेश आहे – सर्व युक्रेनियन ढालच्या आत. लक्षणीय खनिज क्षमता असूनही, रशियाबरोबरच्या युद्धामुळे युक्रेनच्या बर्याच खनिजांच्या ठेवी मोठ्या प्रमाणात न शोधल्या गेल्या आहेत, ज्यामुळे खाणकाम आणि पायाभूत सुविधांचे नुकसान झाले आहे.
शेवचेनकिव्हस्के लिथियम डिपॉझिटमध्ये स्पोड्युमिनची उच्च सांद्रता असते-बॅटरी उत्पादनात वापरली जाणारी प्राथमिक लिथियम-बेअरिंग खनिज. त्याचे राखीव अंदाजे 13.8 दशलक्ष टन लिथियम धातूंचा अंदाज आहे. असे म्हटले आहे की, ते काढण्यासाठी खाणकाम सुरू होण्यापूर्वी अंदाजे 10-20 दशलक्ष डॉलर्सच्या अन्वेषण गुंतवणूकीची आवश्यकता आहे.
दरम्यान, पोलोखिव्हस्के डिपॉझिट येथे अंदाजे 270 हजार टन लिथियम आहे हे युरोपमधील सर्वोत्कृष्ट लिथियम साइट मानले जाते. हे त्याच्या अनुकूल भौगोलिक परिस्थितीमुळे आहे, ज्यामुळे माहिती अधिक आर्थिकदृष्ट्या व्यवहार्य बनते.
परंतु लिथियम युक्रेनच्या खनिज संसाधनांचा फक्त एक घटक दर्शवितो. अमेरिकन भूगर्भीय सर्वेक्षणानुसार, युक्रेन खनिज रुटिलचे तिसरे सर्वात मोठे उत्पादक म्हणून जागतिक स्तरावर स्थान आहे-जगातील एकूण उत्पादनांपैकी 15.7%. हे लोह धातूचे सहावे सर्वात मोठे उत्पादक (एकूण आउटपुटच्या 2.२%) आणि टायटॅनियम (8.8%) तसेच मॅंगनीज धातूचे सातवे सर्वात मोठे उत्पादक (1.१%) आहे.
युक्रेनमध्ये युरोपमधील सर्वात मोठे युरेनियम साठा देखील आहे, जे अणुऊर्जा आणि शस्त्रे यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे. हे स्मार्टफोनपासून पवन टर्बाइन्स आणि इलेक्ट्रिक मोटर्सपर्यंत सर्वकाही तयार करण्यासाठी आवश्यक असलेल्या निओडीमियम आणि डिसप्रोसियमसह दुर्मिळ पृथ्वी घटकांच्या महत्त्वपूर्ण ठेवींचा समावेश करते.
याव्यतिरिक्त, युक्रेन हे जगातील सर्वात मोठे मॅंगनीज धातूंचे राखीव साठा आहे. त्यापैकी अंदाजे २.4 अब्ज टन हे मुख्यत: युक्रेनियन ढालच्या दक्षिणेकडील उतारावरील निकोपोल बेसिनमध्ये केंद्रित आहेत.
युक्रेनच्या खनिजांच्या सामरिक महत्त्वमुळे आंतरराष्ट्रीय मुत्सद्दीपणामध्ये मान्यता मिळाली आहे. युक्रेन आणि अमेरिका यांच्यातील अलीकडील द्विपक्षीय वाटाघाटी या संसाधनांचे भौगोलिक -राजकीय महत्त्व अधोरेखित करतात.
प्रस्तावित खनिजांच्या करारामध्ये युक्रेनच्या युक्रेनच्या युद्धानंतरच्या पुनर्बांधणीसाठी पुनर्बांधणीच्या गुंतवणूकीच्या निधीमध्ये सरकारी मालकीच्या खनिज संसाधने, तेल आणि वायू आणि इतर एक्सट्रॅक्ट करण्यायोग्य साहित्यांमधून भविष्यातील 50 टक्के रकमेचे योगदान आहे. हा निधी संयुक्तपणे कीव आणि वॉशिंग्टन व्यवस्थापित करेल.