महिलांना मूक धमकी ज्याकडे दुर्लक्ष करावे लागेल
Marathi May 02, 2025 11:26 PM

हायलाइट्स

  • महिलांमध्ये थायरॉईड डिसऑर्डर सामान्य लक्षणांच्या मागे अनेकदा लपलेले, ज्यामुळे त्याची ओळख कठीण होते.
  • थकवा, वजन बदल आणि मूड स्विंग यासारखी लक्षणे थायरॉईडच्या समस्येची चिन्हे असू शकतात.
  • स्त्रियांमधील थायरॉईड विकार पुरुषांपेक्षा 5 ते 8 पट जास्त असतात.
  • वेळेवर निदान आणि उपचार गंभीर गुंतागुंत रोखू शकतात.
  • निरोगी जीवनशैली आणि नियमित तपासणीद्वारे थायरॉईड आरोग्य राखले जाऊ शकते.

थायरॉईड ग्रंथी आणि त्याचे महत्त्व

थायरॉईड ग्रंथी मानाच्या समोर एक लहान ग्रंथी आहे, जी थायरॉईड संप्रेरक तयार करते. हे हार्मोन्स शरीराच्या चयापचय, उर्जा पातळी आणि तापमान नियंत्रणामध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. थायरॉईड संप्रेरकाचे असंतुलन शरीराच्या विविध कार्यांवर परिणाम करू शकते.

महिलांमध्ये थायरॉईड विकारांचे प्रकार

हायपोथायरॉईडीझम (अंडरएक्टिव्ह थायरॉईड)

या परिस्थितीत, थायरॉईड ग्रंथी हार्मोन्सची पुरेशी मात्रा बनवित नाही, ज्यामुळे शरीराची कार्ये कमी होते. स्त्रियांमध्ये, ही स्थिती अधिक सामान्य आहे आणि त्याच्या लक्षणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:

  • थकवा आणि उर्जेचा अभाव
  • वजन वाढणे
  • सर्दीची संवेदनशीलता
  • कोरडे त्वचा आणि केस गळणे
  • मासिक पाळी मध्ये अनियमितता
  • मूड स्विंग्स आणि औदासिन्य

हायपरथायरॉईडीझम (ओव्हरएक्टिव्ह थायरॉईड)

या स्थितीत थायरॉईड ग्रंथी जास्त हार्मोन्स बनवते, ज्यामुळे शरीराची कार्ये वेग वाढवतात. त्याच्या लक्षणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:

  • वेगवान हृदय गती
  • वजन इंद्रियगोचर
  • उष्णता संवेदनशीलता
  • चिडचिडेपणा आणि चिंता
  • झोपेची अडचण
  • मासिक पाळी मध्ये अनियमितता

महिलांमध्ये थायरॉईड डिसऑर्डरचा जोखीम घटक

विशेषत: खालील परिस्थितीत महिलांना थायरॉईड विकार विकसित होण्याची शक्यता जास्त असते:

  • कौटुंबिक इतिहासात थायरॉईड रोग
  • हशिमोटो रोग किंवा ग्रेव्हस रोग यासारख्या ऑटोइम्यून रोग
  • गर्भधारणा आणि पोस्ट -डिलीव्हरी कालावधी
  • वयाच्या 60 वर्षांहून अधिक
  • आयोडीनची कमतरता
  • तणाव आणि हार्मोनल असंतुलन

निदान आणि उपचार

टीएसएच, टी 3 आणि टी 4 पातळीच्या चाचणीसह रक्त चाचण्यांद्वारे थायरॉईड डिसऑर्डरचे निदान केले जाते. उपचारांची पद्धत डिसऑर्डरच्या प्रकारावर अवलंबून असते:

  • हायपोथायरॉईडीझम: थायरॉईड हार्मोन रिप्लेसमेंट थेरपीद्वारे यावर उपचार केला जातो, ज्याला लेव्होथिरोक्साईन नावाचे औषध दिले जाते.
  • हायपरथायरॉईडीझम: अँटी-थायरॉईड औषधे, रेडिओडिन थेरपीद्वारे किंवा काही प्रकरणांमध्ये शस्त्रक्रियेद्वारे यावर उपचार केला जातो.

उपचारांच्या यशासाठी नियमित पाठपुरावा आणि संप्रेरक पातळीचे निरीक्षण करणे आवश्यक आहे.

गर्भधारणा आणि थायरॉईड विकार

गर्भधारणेदरम्यान थायरॉईड हार्मोन्सचे संतुलन आई आणि मुलाच्या आरोग्यासाठी महत्वाचे आहे. असंतुलित थायरॉईड हार्मोन्स गर्भपात, अकाली वितरण आणि मुलाच्या विकासामध्ये समस्या उद्भवू शकतात. म्हणूनच, गर्भवती महिलांनी थायरॉईड चाचण्या केल्या पाहिजेत आणि आवश्यकतेनुसार उपचार घ्यावेत.

जीवनशैली बदल आणि प्रतिबंध

थायरॉईड आरोग्य राखण्यासाठी खालील उपाय उपयुक्त ठरू शकतात:

  • आयोडीज्ड मीठ
  • संतुलित आणि पौष्टिक आहार
  • नियमित व्यायाम
  • तणाव व्यवस्थापन
  • नियमित आरोग्य तपासणी

“महिलांमध्ये थायरॉईड डिसऑर्डर” ही एक सामान्य परंतु वारंवार दुर्लक्ष केली जाते. त्याची लक्षणे इतर सामान्य समस्यांसारखेच असू शकतात, ज्यामुळे त्याची ओळख उशीर होऊ शकते. वेळेवर निदान, योग्य उपचार आणि निरोगी जीवनशैलीचा अवलंब करून, महिला या विकृतीवर नियंत्रण ठेवू शकतात आणि त्यांच्या जीवनाची गुणवत्ता सुधारू शकतात.

© Copyright @2025 LIDEA. All Rights Reserved.