न्यूज इंडिया लाइव्ह, डिजिटल डेस्क: अनेकदा विद्यार्थी आणि पालकांच्या मनात हा प्रश्न पडतो की अभ्यासासाठी सर्वोत्तम वेळ कोणती – सकाळ की संध्याकाळ? काही लोकांचा असा विश्वास आहे की सकाळचे शांत वातावरण अभ्यासासाठी सर्वोत्तम आहे, तर काहींना संध्याकाळची शांतता अधिक आवडते. चला, वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून कोणता काळ चांगला आहे आणि त्यामागील कारणे काय आहेत हे जाणून घेऊया.
सकाळचा अभ्यास:
- ताजेपणा आणि एकाग्रता: सकाळी उठल्यानंतर मेंदू ताजेतवाने आणि दिवसभराच्या थकव्यापासून मुक्त होतो. यावेळी मन अधिक एकाग्र होते, त्यामुळे नवीन आणि अवघड माहिती समजणे सोपे होते.
- आरामशीर वातावरण: साधारणपणे सकाळचे वातावरण शांत असते, कमी गोंगाट असते. त्यामुळे एकाग्रता वाढण्यास मदत होते.
- स्मृती निर्मिती: संशोधनात असे दिसून आले आहे की सकाळी शिकलेली माहिती मेंदूमध्ये अधिक चांगली साठवली जाते, ज्यामुळे स्मरणशक्ती मजबूत होते.
- नित्यक्रमाची सुरुवात: सकाळचा अभ्यास दिवसाची फलदायी सुरुवात करतो आणि उर्वरित दिवस तुम्हाला प्रेरित ठेवतो.
संध्याकाळचा अभ्यास:
- दिवसाच्या माहितीचे पुनरावलोकन: दिवसभरात अभ्यासलेल्या गोष्टींच्या उजळणीसाठी संध्याकाळची वेळ खूप चांगली आहे. यातून शिकलेल्या गोष्टी मनात पक्की होतात.
- शांत वातावरण (काही लोकांसाठी): व्यस्त दिवसानंतर, वातावरण अनेकदा संध्याकाळी शांत होते, जे काही लोकांसाठी अभ्यास करण्यासाठी चांगला वेळ असू शकतो.
- बराच वेळ अभ्यास करणे: काही विद्यार्थ्यांना संध्याकाळी जास्त वेळ अभ्यास करणे सोयीचे वाटते, कारण ते दिवसभर इतर कामांमध्ये व्यस्त असतात.
कोणती वेळ चांगली आहे? ते वैयक्तिक आहे!
असे वैज्ञानिक पुरावे दाखवतात सकाळची वेळ नवीन गोष्टी शिकणे आणि जटिल विषय समजून घेणे हे सहसा अधिक प्रभावी असते. यावेळी मेंदूची ताजेपणा आणि एकाग्रतेची पातळी जास्त असते.
तरी, आपल्यासाठी वैयक्तिकरित्या जे काही कार्य करते ते सर्वोत्तम वेळ आहे. काही लोकांचे शरीर आणि मन संध्याकाळी अधिक सक्रिय वाटते. म्हणून, हे महत्वाचे आहे की आपण:
- तुमचे शरीर घड्याळ समजून घ्या: दिवसाच्या कोणत्या वेळी तुम्हाला सर्वात उत्साही आणि लक्ष केंद्रित वाटते ते पहा.
- विषयानुसार निवडा: जर तुम्ही एखादा नवीन आणि अवघड विषय वाचत असाल तर तो सकाळी वाचण्याचा प्रयत्न करा. त्याच वेळी, आपण उजळणी किंवा सुलभ विषयांसाठी संध्याकाळची वेळ निवडू शकता.
- नियमितता राखणे: सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे तुम्ही नियमित वेळापत्रक तयार करा आणि त्यावर चिकटून रहा, मग ते सकाळ असो किंवा संध्याकाळ. सतत अभ्यास करणे सर्वात फायदेशीर आहे.
- पुरेशी झोप घ्या: तुम्ही सकाळी किंवा संध्याकाळी अभ्यास करत असलात तरी पुरेशी झोप घेणे खूप गरजेचे आहे. झोपेच्या कमतरतेमुळे एकाग्रता आणि शिकण्याच्या क्षमतेवर वाईट परिणाम होतो.
