भारतीय रुपया पुन्हा एकदा परकीय चलन बाजाराच्या दबावाला बळी पडला आहे. गुरुवारी सकाळी सुरुवातीच्या व्यवहारात अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत रुपया ७ पैशांनी घसरला. ही थोडीशी घसरण सोपी वाटू शकते, परंतु त्यामागे आंतरराष्ट्रीय बाजाराचे अनेक स्तर लपलेले आहेत, ज्यामध्ये अमेरिकन डॉलर निर्देशांकाची ताकद, देशांतर्गत समभागातील घसरण आणि जागतिक तेलाच्या किमतीतील चढउतार हे प्रमुख आहेत.
परकीय चलन व्यापाऱ्यांचे म्हणणे आहे की, सध्या रुपया मर्यादित कक्षेत अडकला आहे. भारत-अमेरिका व्यापार चर्चेबाबत सकारात्मक अपेक्षा असल्या तरी, अमेरिकन अर्थव्यवस्थेची ताकद आणि डॉलर निर्देशांकाची स्थिरता रुपयाच्या मार्गात अडथळा आहे.
गुरुवारी आंतरबँक परकीय चलन बाजारात रुपया ₹88.66 वर उघडला आणि थोड्या घसरणीनंतर तो ₹88.69 वर पोहोचला. गेल्या ट्रेडिंग सत्रात, तो ₹88.62 वर बंद झाला होता, म्हणजे एकूण 7 पैशांची घसरण नोंदवली गेली.
सीआर फॉरेक्स ॲडव्हायझर्सचे एमडी अमित पाबारी यांच्या मते, डॉलर/रुपया जोडी सध्या महत्त्वाच्या तांत्रिक पातळीवर आहे. ते म्हणाले- “₹88.40 ची पातळी हा एक मजबूत आधार आहे. जर ही पातळी तुटली तर रुपया आणखी मजबूत होऊन ₹87.70-₹88.00 च्या श्रेणीत जाऊ शकतो. पण वरच्या बाजूस, ₹88.70-₹88.80 वर प्रतिकार आहे, जिथून पुन्हा दबाव दिसून येतो.”
हे विधान हे स्पष्ट करते की सध्या भारतीय चलन “क्रॉसओव्हर झोन” मध्ये आहे, म्हणजेच डॉलरच्या दबावाखाली रुपया स्थिर राहील की आणखी घसरेल हे पुढील काही व्यापार सत्रे ठरवतील.
सहा प्रमुख जागतिक चलनांच्या तुलनेत डॉलरची ताकद मोजणारा अमेरिकन डॉलर निर्देशांक 0.02% वाढून 99.51 वर पोहोचला. हे स्थिरता सूचित करते की अमेरिकन अर्थव्यवस्था अजूनही मजबूत स्थितीत आहे.
त्याच वेळी, ब्रेंट क्रूड ऑइलमध्ये देखील थोडीशी घसरण नोंदवली गेली – ते 0.13% खाली, प्रति बॅरल $62.63 वर व्यापार करत होते. तेलाची ही घसरण भारतासारख्या आयातदार देशांसाठी दिलासा देणारी बातमी आहे, पण हा दिलासा सध्या रुपयाला आधार देण्यासाठी पुरेसा ठरलेला नाही.
देशांतर्गत बाजाराचा मूडही कमजोर राहिला. सेन्सेक्स 205 अंकांनी घसरून 84,261.43 वर तर निफ्टी 61 अंकांनी घसरून 25,814.65 वर पोहोचला. याचा थेट परिणाम गुंतवणूकदारांच्या मूडवर झाला, त्यामुळे रुपयावरही विक्रीचा दबाव वाढला. परदेशी संस्थागत गुंतवणूकदारांनी (FIIs) बुधवारी ₹1,750.03 कोटी रुपयांचे समभाग विकले, हे दर्शविते की विदेशी भांडवल सध्या सावध स्थितीत आहे.
या सगळ्याच्या दरम्यान, सरकारने बुधवारी एक मोठे पाऊल उचलले, आर्थिक वर्ष 2025 पासून सहा वर्षांसाठी ₹25,060 कोटी खर्चाच्या 'निर्यात प्रोत्साहन मिशन'ला मंजुरी दिली. यूएस टॅरिफमुळे प्रभावित भारतीय निर्यातदारांना दिलासा देणे आणि परकीय व्यापारातील स्पर्धा वाढवणे हा त्याचा उद्देश आहे. हे धोरण प्रभावी राहिल्यास येत्या काही महिन्यांत रुपयाची स्थिरता आणि निर्यात-आधारित डॉलरचा प्रवाह मजबूत होऊ शकतो, असे मानले जाते.
निर्देशक किंमत (₹) स्पष्टीकरण
सपोर्ट-1 88.40, येथून खाली जाणे म्हणजे रुपया मजबूत होणे सूचित करते.
समर्थन-2 87.70 संभाव्य निम्न श्रेणी
रेझिस्टन्स-1 88.70 सध्या मार्केट ब्लॉकेज आहे
प्रतिकार-2 88.80 डॉलर या पातळीच्या वर पुन्हा वर्चस्व गाजवू शकतात
“सध्या परकीय चलन बाजार प्रतिक्षेच्या टप्प्यात आहे. डॉलरची ताकद, यूएस आर्थिक डेटा आणि फेडरल रिझर्व्हकडून संभाव्य दर कपात, हे सर्व घटक येत्या आठवड्यात रुपयाची दिशा ठरवतील.” अभिषेक गोयल, वरिष्ठ चलन विश्लेषक
भारतीय रुपया सध्या मर्यादित मर्यादेत आहे, जेथे वर डॉलरचा दबाव आणि खाली तांत्रिक समर्थन दोन्ही आहे. अमेरिकन डॉलरचा निर्देशांक घसरला किंवा जागतिक तेलाच्या किमती स्थिर झाल्या तरच नजीकच्या भविष्यात कोणतीही मोठी सुधारणा शक्य होईल. दुसऱ्या शब्दांत, रुपयाची पुढील वाटचाल बाजारातील बातम्यांवरून ठरणार नाही, तर यूएस फेडच्या विधानांवरून ठरेल.
