अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी हिंदुस्थानकडून होणाऱ्या तांदळाच्या आयातीवर आणि कॅनडाकडून होणाऱ्या खताच्या आयातीवर नवीन शुल्क (टॅरिफ) लागू करण्याचा इशारा दिला आहे. दोन्ही देशांसोबतच्या व्यापार चर्चांमध्ये मोठा प्रगती न झाल्यामुळे ट्रम्प यांनी हे वक्तव्य केले.

अमेरिकेतील शेतकऱ्यांसाठी काही अब्ज डॉलर्सचे फार्म रिलीफ पॅकेज जाहीर करताना ट्रम्प यांनी व्हाईट हाऊसमध्ये हे विधान केले आणि हिंदुस्थान तसेच इतर आशियाई पुरवठादारांकडून होणाऱ्या कृषी आयातीवर आपले मत अधिक कठोर शब्दात व्यक्त केले.

ट्रम्प यांनी दावा केला की, या आयातीमुळे देशांतर्गत उत्पादकांना आव्हान मिळत आहे. अमेरिकेतील उत्पादकांना संरक्षण देण्यासाठी ते आक्रमकपणे शुल्काचा वापर करतील, हे त्यांनी पुन्हा एकदा स्पष्ट केले. ते म्हणाले की, सरकार व्यापारी भागीदारांकडून गोळा केलेल्या शुल्क महसुलातून अमेरिकेच्या शेतकऱ्यांना ‘$12 अब्ज डॉलरची आर्थिक मदत’ देईल.

‘तुम्ही विचार केला तर, आम्ही अक्षरशः ट्रिलियन डॉलर्स गोळा करत आहोत’, असे ट्रम्प म्हणाले आणि इतर देशांनी ‘आपला असा फायदा घेतला जो यापूर्वी कधीही कोणी घेतला नाही’ असे ते म्हणाले.

ते म्हणाले की, त्यांना वारंवार मिळालेली महागाई आणि वस्तूंच्या घसरलेल्या किंमतींनंतर कृषी अर्थव्यवस्थेला स्थिर करण्यासाठी ही नवीन मदत आवश्यक आहे. ‘शेतकरी हे एक अत्यावश्यक राष्ट्रीय संपत्ती आहेत, ते अमेरिकेच्या आधारस्तंभाचा एक भाग आहेत’, असे ते म्हणाले. अमेरिकेच्या कृषी क्षेत्राला पुनरुज्जीवित करण्याच्या त्यांच्या धोरणात शुल्काचा वापर करणे महत्त्वाचे आहे, असे त्यांनी सांगितले.

‘डंपिंग’वर ट्रम्प यांचा थेट इशारा

तांदळाच्या आयातीवर झालेल्या एका विस्तृत चर्चेदरम्यान हिंदुस्थानचा उल्लेख प्रकर्षाने करण्यात आला. लुईझियानामधील एका उत्पादकाने तांदळाच्या आयातीमुळे दक्षिणेकडील उत्पादकांना मोठा फटका बसत असल्याचे सांगितले.

अमेरिकेच्या किरकोळ तांदूळ बाजारपेठेतील ‘दोन मोठे ब्रँड’ हिंदुस्थानी कंपन्यांच्या मालकीचे आहेत, हे सांगितल्यावर ट्रम्प म्हणाले, ‘ठीक आहे, आम्ही याची काळजी घेऊ. हे खूप सोपे आहे… पुन्हा, शुल्क (टॅरिफ) ही समस्या दोन मिनिटांत सोडवते.’

ते पुढे म्हणाले, ‘त्यांनी डंपिंग करू नये… म्हणजे, मी ते ऐकले आहे, ते मी इतरांकडून ऐकले आहे. तुम्ही तसे करू शकत नाही’.

त्यांनी कॅनडातून येणाऱ्या खतावरही संभाव्य शुल्क उपाययोजना सुचवल्या, जेणेकरून स्थानिक उत्पादनास प्रोत्साहन मिळेल. ‘यापैकी बरेच खत कॅनडातून येते, आणि म्हणून आम्हाला गरज पडल्यास आम्ही त्यावर खूप कठोर शुल्क लावू, कारण तुम्हाला इथे उत्पादनाला बळकट करायचे आहे,’ असे ते म्हणाले.

हिंदुस्थान-अमेरिका कृषी व्यापार गेल्या दशकात वाढला आहे. हिंदुस्थानी बासमती, इतर तांदूळ उत्पादने, मसाले आणि सागरी वस्तूंची निर्यात करतो, तर अमेरिका बदाम, कापूस आणि डाळींची आयात करतो. तरीही, अनुदान, बाजारपेठेतील प्रवेश आणि जागतिक व्यापार संघटनेतील तक्रारी – विशेषतः तांदूळ आणि साखरेच्या मुद्द्यांवर – यामुळे द्विपक्षीय संबंध वेळोवेळी ताणले गेले आहेत.