स्वयंपाक करण्यापूर्वी भाज्या सोलणे, कापणे आणि धुणे ही वेळ घेणारी प्रक्रिया आहे. म्हणूनच, स्वयंपाकघरातील कचरा कमी करणे तसेच पॅकेजिंग आणि वाहतुकीचा खर्च कमी करणे हे एक महत्त्वाचे कार्य बनले आहे. संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था (डीआरडीओ) चे किमान प्रक्रिया केलेले तंत्रज्ञान अशा परिस्थितीत सामोरे जाण्यासाठी सर्वोत्तम आहे. या तंत्राच्या मदतीने, गाजर, फुलकोबी, कोबी, बटाटा, मुळा, कॅप्सिकम यासारख्या भाज्या यासह आतापर्यंत 14 प्रकारच्या भाज्या तयार केल्या आहेत.
किमान प्रक्रिया केलेले तंत्रज्ञान आधुनिक संरक्षण पद्धतींचा वापर करते जे नैसर्गिक गुणवत्ता, पोषण आणि फळ आणि भाज्यांची चव टिकवून ठेवते आणि त्यांचे शेल्फ लाइफ वाढवते. किमान प्रक्रिया केलेले म्हणजे फळे आणि भाजीपाला अशा प्रकारे प्रक्रिया केली जाते की त्यांचे नैसर्गिक पोत, पोषक आणि अभिरुची बर्‍याच काळासाठी सुरक्षित राहते, परंतु ते द्रुतगतीने खराब होत नाहीत.
या तंत्रात कोणते टप्पे वापरले जातात?
- साफसफाई आणि कटिंग: फळे आणि भाज्या पूर्णपणे धुतल्या जातात. ते आवश्यकतेनुसार कट, सोललेले किंवा कापले जातात.
- कायाकल्प: जीवाणू आणि इतर हानिकारक सूक्ष्मजीव काढून टाकण्यासाठी नैसर्गिक आणि सुरक्षित पद्धती वापरल्या जातात. यात ओझोन किंवा लाइट बायो-प्रोटेक्टरचा समावेश आहे.
- सुधारित वातावरण पॅकेजिंग: फळे आणि भाज्या नियंत्रित वातावरणात भरल्या जातात, जे त्यांचे ऑक्सिडेशन कमी करतात आणि बर्‍याच काळासाठी ताजे राहतात.
- ओलावा शिल्लक: हायड्रोजेल किंवा नैसर्गिक कोटिंगचा वापर फळे आणि भाज्यांमध्ये योग्य प्रमाणात पाण्यासाठी राखण्यासाठी केला जातो. हे त्यांना कोरडे होण्यापासून किंवा बर्‍याच दिवसांपासून खराब होण्यापासून प्रतिबंधित करते.
या तंत्राची प्रक्रिया काय आहे?
हे तंत्रज्ञान विकसित करण्यासाठी संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्थेने अन्न विज्ञान आणि बायोटेक्नॉलॉजीचा वापर केला आहे. हे प्रामुख्याने कोणत्याही पौष्टिकतेचे नुकसान न करता दीर्घकाळापर्यंत नुकसानासाठी ताजे फळे आणि भाज्या मिळविण्यासाठी हे विकसित केले गेले. परंतु आता हे तंत्रज्ञान सामान्य लोकांसाठी देखील वापरले जात आहे.
- सैन्यासाठी फायदेशीर: भारतीय सैन्य सैनिक कठीण परिस्थितीत काम करतात, जेथे ताजे फळे आणि भाज्या उपलब्ध नाहीत. संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्थेच्या या तंत्राद्वारे, सैनिकांना नॉन -स्पोइल्ड भाज्या आणि फळे प्रदान केल्या जातात.
- शेती आणि व्यापारासाठी: शेतकर्‍यांना त्यांचे उत्पादन बराच काळ टिकवून ठेवण्याची सुविधा मिळते. व्यापा .्यांसाठी हा एक परवडणारा उपाय आहे, जेणेकरून ते बर्‍याच काळासाठी फळे आणि भाज्या साठवतील आणि त्यांना दूरदूर विकू शकतील.
- ग्राहकांसाठी: सुपरमार्केट आणि किराणा दुकानात दीर्घकालीन ताजे फळे आणि भाज्या उपलब्ध आहेत. शहरी भागात, लोक आधीच कापले जातात, धुतले जातात आणि फळे आणि भाज्या सुरक्षित करतात, ज्यामुळे स्वयंपाक करणे सुलभ होते.
सामान्य लोकांसाठी तंत्रज्ञान कसे उपयुक्त आहे?
हे शेतक for ्यांसाठी फायदेशीर आहे:
- फळे आणि भाज्या त्वरीत खराब होत नाहीत, म्हणून शेतकर्‍यांवर त्वरेने विक्री करण्याचा दबाव नाही.
- शेतकर्‍यांना त्यांच्या पिकांसाठी अधिक चांगले दर मिळतात कारण ते बर्‍याच काळासाठी त्यांचे उत्पादन जतन करू शकतात.
- यामुळे अन्न कचरा कमी होतो, ज्यामुळे उत्पन्न वाढते.
व्यापा .्यांना हे फायदे मिळतात:
- सुपरमार्केट आणि किरकोळ विक्रेते बर्‍याच काळासाठी चांगल्या प्रतीची उत्पादने विकू शकतात.
- हे तंत्र निर्यातीसाठी खूप फायदेशीर आहे, कारण फळे आणि भाज्या बर्‍याच दिवसांपासून खराब होत नाहीत.
- कोल्ड स्टोरेजची किंमत कमी आहे, ज्यामुळे लहान व्यापा .्यांना फायदा होतो.
ग्राहकांसाठी फायदेशीर:
- लोक बर्‍याच काळासाठी ताजे आणि निरोगी फळे आणि भाज्या खरेदी करू शकतात.
- संपादन करण्यायोग्य भाज्या आणि फळे सहज उपलब्ध आहेत, ज्यामुळे वेळ वाचतो.
- हे तंत्र रासायनिक -मुक्त आणि सुरक्षित अन्न उत्पादनांची उपलब्धता सुनिश्चित करते.
संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्थेचे किमान प्रक्रिया केलेले तंत्रज्ञान भारतातील अन्न संरक्षणाच्या क्षेत्रात एक नवीन शोध आहे. हे तंत्रज्ञान केवळ सैन्यासाठीच उपयुक्त नाही तर सामान्य लोक, शेतकरी आणि व्यापा .्यांसाठी देखील फायदेशीर आहे.
